(c) laurentii.be Genealogie Laurentii Numquam solus incedes Inhoud Blog Documenten Foto's Gezinnen Stamboom Startpagina Thematisch Verhalen Verwante families Voetnoten ^1Ook gespeld als Vanderborght, Van der Borght, Vanderburcht, Van der Burcht, Verbu(e)rcht,… .Er zijn verschillende theoriën over het ontstaan van de naam in het voormalige hertogdom Brabant. Eén theorie houdt het bij een verwijzing naar “de Borgt” waar tol werd geheven op de Zenne in het Land van Grimbergen. Een andere mogelijkheid die me iets plausibeler lijkt, gezien de wortels van de familie in het Mechelse te situeren zijn, is de plaatsnaamverwijzing naar de “Borght” aan de Nekkerspoel in Mechelen [zie ook bijdrage rechts]. Zie ook verhaal over de Spaanse Furie in Mechelen in 1572. ^2Met dank aan Marc Vercammen en Danny De Keyser. (c) Bewerking kaarten uit familienaam.be onder gebruikslicentie, 2006 - Oude afbeeldingen Mechelen 1900-1920 (originelen onder Public Domain) uit private collecties (met dank aan Marc Vercammen en Danny De Keyser) - Afbeelding rouwkaartje uit familiearchief Lauwens- Van Der Borght, 2000.

Verhalen - 1935 - Huwelijk van Jozef Frans Lauwens en Anna Maria Van Der Borght Jozef Frans Lauwens huwde op 27 april 1935 te Langdorp met Van Der Borght Anna Maria. Hij was fabrieksarbeider, en woonde te Nieuwrode bij het huwelijk van zijn zus Maria Elisabeth in 1952. Anna Maria Van Der Borght werd geboren op 23 november 1912 te Langdorp als dochter van Van Der Borght Josephus Antonius. Zij verloor haar vader enkele jaren voor het huwelijk, op 29 juni 1931. Haar moeder, Maria Geens, was aanwezig op het huwelijk.  Maria Josephina Geens was toen 51 jaar en landbouwster te Langdorp. Anna Maria Van Der Borght overleed op 2 oktober 2000 te Leuven. Op het bidprentje staat de tekst "Liefste moeke, iemand verliezen als een moeder doet altijd pijn, ongeacht hoe oud zij mag worden. Toch zijn wij ook dankbaar omdat we jou zo lang bij ons mochten houden, zoveel met jou hebben mogen delen. In deze gedachte vinden wij troost en moed om verder te gaan zonder jou. Altijd zullen wij je blijven herinneren als een moeder van weinig woorden met een groot hart voor haar kinderen en kleinkinderen. Nu mag je samen met ons vader rusten in de palm van Gods hand. En we weten dat jullie zullen blijven waken over ons. Liefste moeke, bedankt voor alles." Afbeelding: Anna Maria Van Der Borght op het bidprentje bij haar begrafenis in oktober 2000. Bidprentjes en rouwbrieven zijn een interessante bron van informatie in familiegeschiedenis. Andere verwantschappen Er waren tal van verwantschappen tussen Lauwens en Lauwers met Van Der Borght^1 en de wortels van beide families gaan eeuwen terug in de streek waar destijds de 'Borgt' de tolheffing op de Zenne moest overwaken in het Land van Grimbergen^1. De oudste verwantschappen zijn er met de voorouders van de Hombeeks-Leestse stamlijn in de 16^e eeuw. Enkele andere voorbeelden: · In Mechelen was Jerome Lauwens in 1545 gehuwd met Katrien Van Der Borght. · Jan Lauwens was in 1620 in Hombeek gehuwd met Anna Van Der Borght (Verbuercht, Verburcht, Verburgcht). · Katrien Van Der Borght was de moeder van Maria Clavers, die op 5 januari 1710 te Wezemaal huwde met Antonius Lauwers  · Bart Van Der Borght huwde op 8 juli 1731 te Grimbergen met Emerantiana Lauwens · Henri Van Der Borght kreeg ongehuwd een tweeling met Anna Barbara Lauwens . · Liesbeth Van Der Borght huwde op 13 september 1785 te Grimbergen met Joannes Michael Lauwers · Gilles Van Der Borght huwde op 19 juni 1796 te Strombeek met Anne Katrien Lauwens Willem Van Der Borght huwde op 6 juni 1816 te Werchter met Maria Clara Lauwers · Louis Geens, een zoon van Marie Josefien Lauwens , huwde op 1 juli 1912 te Langdorp met Bertha Maria Luyten, een dochter van Barbara Van Der Borght. · Een andere dochter van Barbara Van Der Borght, Maria Regina Luyten, huwde omstreeks 1918 met  Ben Ferdinand Lauwens . Een dochter werd geboren te Langdorp. · Joannes Antonius Heylen, zoon van Joanna Maria Lauwens , hertrouwde na het overlijden van zijn eerste vrouw Anna Catharina Langendonck met Anne Katrien Dorothea Van Der Borght. Hij overleed op 27 april 1825 te Langdorp. · Frans Thijs huwde op 25 januari 1913 te Aarschot met Maria Rosalia Lauwens . Hij was een zoon van Marie-Thérèse Van Der Borght · Jan Jules Verbruggen, zoon van Regine Lauwens , huwde op 4 juli 1927 te Langdorp met Marie Symons, dochter van Joanna Van Der Borght. Voorkomen van de familienaam Van der Borght (1461 personen) De concentratie in wat voorheen het hertogdom Brabant was, en ook in Oost-Vlaanderen, valt sterk op. Uitschieters zijn in 'Brabant': Aarschot (83) en in de onmiddellijke omgeving Scherpenheuvel-Zichem (84), Herselt (41), Laakdal (36), de omgeving van Leuven (52), Brussel (50), Asse (22), Opwijk (27) en Antwerpen (66). In Mechelen komt de naam volgens deze schrijfwijze minder frequent voor in 2008 (18). In Oost-Vlaanderen is er een concentratie in Aalst (141), Denderleeuw (40), Sint-Niklaas (31). Die 'Brabantse' concentratie valt nog sterker op bij de aaneengeschreven schrijfwijze Vanderborght (zie hierna). In het genealogisch onderzoek Lauwens kennen we de schrijfwijze Van der Borght in de omgeving van Mechelen in de 16e en 17e eeuw, met enkele varianten Verbuercht, Verburcht, Verburgcht die niet meer voorkomen. De schrijfwijze Van der Borgt komt minder frequent voor (68), en dan vooral in het noorden van de provincie Antwerpen, in de omgeving van Geel (26). In Oost-Vlaanderen valt de concentratie op in Gent (10). Van Der Borght met grote letter "D" (123) heeft een gelijkaardige spreiding met concentraties in de omgeving van Brussel (27), in de omgeving van Aarschot (10) en in de omgeving van Mechelen (12). Andere varianten zijn Van Der Burgt (18), vooral rond Zele (12) en Van der Burgt (17), vooral in de omgeving van Zelzate (7) en Willebroek (6). Ook de schrijfwijze Van der Burch komt één maal voor. Dit is één van de (90) erkende Belgische grafelijke families. Vanderborght (791) In het vroegere hertogdom Brabant valt de concentratie van deze schrijfwijze op in Leuven (48) en buurtgemeenten (78), in Aarschot en omgeving (74), terwijl ze in de omgeving van Mechelen relatief minder frequent is (22) in 2008. De omgeving van Brussel heeft ook een uitgesproken concentratie (158), terwijl de omgeving van Antwerpen (26) ook minder frequente voorkomens heeft. Het grensgebied van Oost-Vlaanderen met de Brabantse provincies is goed voor een 40-tal vindplaatsen. De schrijfwijze Vanderborgt komt slecht één maal voor in 2008. De schrijfwijze Vanderborcht (26) is ook zeldzaam en komt vooral voor in de omgeving van Brussel (9), in Leuven (6) en in Mechelen (5). Van der Borcht (12) komt vooral voor in de omgeving van Temse (8). Ook de naam Borgt komt voor (29) in het noorden van Oost-Vlaanderen, met concentratie in de omgeving van Moerbeke (18) en in de omgeving van Antwerpen (7), en Vandeborgt (26), met concentratie in de omgeving van Tienen (19).

De Borght in Mechelen Afbeelding: het oude kasteel “De Borght” aan Mechelen Nekkerspoel. De oudste geschreven bronnen in verband met het domein 'De Borght' in Mechelen gaan terug tot de 14de eeuw. Het huidige kasteel werd omstreeks 1860 gebouwd in opdracht van Eduard Van Doornick. De naam 'borght' zou etymologisch verwijzen naar een torenvormige versterking, aangelegd op een berg van opgeworpen aarde, met grachten en water rondom. In het geval van deze 'borcht' op Nekkerspoel bleven grondvesten van een dergelijke versterking bewaard, met name de aarden ophoging, de funderingsmuren en de omheiningsgracht. De aanwezigheid van deze elementen verwijzen naar de middeleeuwse oorsprong van domein De Borght, door sommige historici vereenzelvigd met het feodale slot van de Berthouts. We weten met zekerheid dat De Borcht in 1423 als domaniaal goed door Filips de Goede werd verkocht. In 1428 was het goed eigendom van Ludovicus 'T Sallaert, ofwel De Donckere, schout van Mechelen, die het liet herbouwen. Van dit 15de-eeuwse slot zijn verschillende afbeeldingen bewaard. Ook dit slot werd grotendeels gesloopt, maar de omvangrijke motte die tot op heden bewaard bleef, getuigt zonder twijfel van de hoge ouderdom van de site. In 1758 werd het goed gesloopt tot op de funderingen en enkele brokstukken na (bewaard in het Hof van Busleyden). Afbeeldingen: oude foto's van de Borchtstraat aan de Nekkerspoel in Mechelen, de "weg naar het kasteel"^2. Vander Borght (301) Dit is ook een frequent voorkomende schrijfwijze. Concentraties van de naam zijn er telkens in de omgeving van Brussel (111), van Leuven (25), van Aarschot (17) en van Antwerpen (14). Vander Borgt (3) komt uitsluitend rond Antwerpen voor, Vande Borght één maal in Brussel. De spreiding van de aaneengeschreven naam lijkt eerder op een oorspronkelijke bewoning in de Zennevalei te wijzen en lijkt daarmee sterker aan te leunen bij de verwijzing naar “de Borgt” waar tol werd geheven op de Zenne in het Land van Grimbergen. De spreiding van de drieledige naam laat zowel de ontstaanstheorie aan de Zenne als die aan het Mechelse Borcht tot de mogelijkheden behoren. De oudst gevonden voorkomens van de naam in de 14e eeuw (ridders Van der Borght als heren van Huldenberg) laten ook de mogelijkheid dat de 'burcht' waarnaar wordt verwezen in de naam, in Huldenberg of in Brussel moet worden gesitueerd. Onwaarschijnlijker is de mogelijk van het 'oudt ridderlyck hof van Terborght' in Elewijt bij Zemst, omdat dit pas zou dateren van de 17e eeuw.