image002.jpg

Forms & Document management

Inhoud

Index

Voorwoord

Inhoud boek

Trefwoordenlijst

 

Bron: © Boek "Formulierenbeheer. Communicatiemiddel en logistiek instrument", van Patrik Lauwens (Nederlands), Standaard Uitgeverij/MIM - België, ISBN 90-341-0709-4.  

Het boek is niet meer verkrijgbaar in de handel.

 

image012.jpg

© afbeelding forms naar Mattes, 2006 (origineel onder Public Domain – Bron: Wikimedia). – Illustratie barcode en QR-code via TEC-IT – Bewerking prent Cai-Lun uit  Gutenberg and the Koreans, the invention of paper”, onder Public Domain, 18e eeuw.

 

Formulierenbeheer > 0.2 Geschiedenis van het formulier  © Patrik Lauwens

 

Een zakelijk klassement werd reeds bijgehouden door de Babyloniërs op kleitabletten, door de Perzen op geiten- schapen- of kalfsvellen. De Egyptenaren gebruikten 3.000 jaar voor Christus het papyrus.

Het papier werd pas uitgevonden door de Chinees Ts'ai Loun in 105 AD. Zowat duizend jaar later kwam het in gebruik in Europa, via het Midden-Oosten en het Moorse Spanje. Papieren formuliertoepassingen waren niet meer veraf. Alvorens over het hic et nunc van formulieren te spreken, is een terugblik in de geschiedenis op zijn plaats.

Afbeelding: Ts’ai Loun (Cai-Lun) aan wie de uitvinding van het papier wordt toegeschreven in 105 AD.

image010.jpg

 

2000 vóór Christus

Babyloniërs gebruiken "enveloppen" uit klei

250 vóór Christus

Eerst gekende toepassing van hoogdruk in China

 

100

Op de Trajanuszuil in Rome worden Romeinse kapitalen (letters) geplaatst.

105

Ts'ai Loun, raadgever van keizer Ho Ti, wordt de uitvinding van het papier toegeschreven.

500

Het 10-cijferig talstelsel wordt als volledig beschouwd na de toevoeging van de nul (India).

732

Gevangen Chinese papierfabrikanten maken "papier" in Samarkand (Midden-Oosten) met vlas, kalk en maïsbloem als grondstoffen.

796

Onder impuls van Alcuinus van York wordt te Aken en nadien te Tours het gebruik van de Karolingische minuskel als schriftvorm, ontstaan uit de Merovingische minuskel, gestimuleerd (ontstaan van de eenheid in lettervormen).

800

De Karolingische minuskel, schrifttype ontwikkeld uit het Romeinse unciaalschrift in de Ierse scriptoria, verspreidt zich over heel West-Europa.

1150

De papiermolen van Xativa in Valencia, (Moors) Spanje produceert papier.

1293

Oudst bekende watermerk van Fabriano nabij Ancona in Italië

1326

Moulin Richard de Bas in de Val de Laga in Auvergne, Frankrijk

1390

Papier in gebruik in Nürnberg, Duitsland

1401

Eerst bekende toepassing van papier in de Abbaye de Sept Fontaines in Belgisch Brabant

1405

Papier in gebruik bij Jean L'Espagnol in Hoei

1411

Papier in gebruik in Marly, Zwitserland

1437

Johann Gutenberg drukpers (en 42-regelige Gutenberg-bijbel in 1455)

1465

Romein en mediaeval lettertypes worden toegepast door Sweynheim en Pannartz (°Duitsland, te Rome) voor drukwerk.

1493

De "Chronica Mundi" van Hartmann Schedel, gedrukt door Anton Koberger, is een voorbeeld van typografische berekening.

1498

Papier in gebruik in Oostenrijk

1500

Het lettertype "cursief" wordt ontwikkeld door Francesco Griffo da Bologna.

1510

De eerste Engelse Postmeester wordt benoemd door Henrik VIII.

1514

De "Biblia in quator linguis", toonbeeld van een weloverwogen lay-out, wordt door de Brocar uitgegeven in Alcala de Henares (Spanje).

1568

De Polyglotbijbel, gedrukt door Christophe Plantin in het Hebreeuws, Grieks, Latijn, Syrisch en Chaldeeuws is een voorbeeld van typografische verscheidenheid. De lay-out is vermoedelijk het werk van Plantin, Montanus of Kiliaan.

1650

Het 26-letteralfabet wordt als volledig beschouwd na de toevoeging van de "w", daarvoor gekend als "double u" of "double v".

1651

De eerste Staatspostdienst wordt een feit in Engeland onder Charles I.

1653

Een postaal systeem word opgezet in Frankrijk onder Lodewijk XIV.

1670

De "Hollander" doet zijn intrede, een vermaard papier met lompenvezels van Nederlandse makelij.

1737

De Parijse loodzetter Fournier standaardiseert een grafisch maatsysteem op basis van de Parijse voet.

1757

John Baskerville (Groot-Brittannië) ontwerpt het "Baskerville" lettertype.

1762

John Baskerville ontwerpt zetwerk voor de Cambridge University Press.

1770

Didot herziet het maatvoeringsysteem van Fournier volgens de koningsvoet.

1788

De "Manuale Tipografico" van Giambatista Bodoni, hofdrukker van de hertog van Parma, wordt gepubliceerd.

1798

De uitvinding van de steendruk (vlakdruk) wordt toegeschreven aan Alois Senefelder.

1799

Nicolas-Louis Robert (F) vindt een machine uit om papier (machinaal) te scheppen.

1812

Snelpers van Koenig en Bauer

1840

Eenheidsposttarieven doen hun intrede.

1843

Houtslijpsel wordt gebruikt voor de papierproductie door Keller (D).

1846

Rotatiepers van Richard Hoe De Hill- De la Rue enveloppenvouwmachine produceert van 700 tot 1.000 enveloppen per uur.

1847

Smith Patent Adhesive Envelope introduceert de eerste gepatenteerde gegomde envelop.

1866

Benjamin Tilllghman (U.S.A.) ontdekt een methode om hout te "ontsluiten" tot cellulose voor de papierproductie.

1878

Georges Eastman maakt de eerste lichtgevoelige platen met zilverbromure.

1882

John R. Carter introduceert een verkoopboek met calqueerpapier.

1883

James C. Shoup introduceert een autografisch register.

1884

De Eastman Kodak Company brengt lichtgevoelig papier op de markt.

1885

Pantografische graveermachine van Linn Boyd Benton

1886

Uitvinding van een doorlopend verkoopboek

1889

Het Metriek Stelsel wordt internationaal erkend (behalve in Engeland, het Gemenebest en de Verenigde Staten. Cellulose filmstrook van de Eastman Kodak Company

1890

De "Invincible" door Moore Business Forms Inc. is een registreermachine met een doorlopende rol. Hollerith : ponskaartadministratie en handschrijfmachine

1900

Rekenmachine en telefoon. De eerste automatische enveloppenmachines produceren tot 6.000 enveloppen per uur. Verstelbare enveloppenmachine van Bruno Phalitzsch te Berlijn

1906

Fanfold vorm (zig-zag plooivorm) van A.S. Gilman

1910

Rotatie-enveloppenmachine van H. Winkler en M. Dünnebier (in de VSA eveneens ontwikkeld door Schmidt)

1912

Theodore Schirmer introduceert de eerste gaatjes in de marges om het doorlopen in een machine te vergemakkelijken (startidee Standard Register Company en pinfeed doorlopend papier)

1916

De eerste twintigste-eeuwse schreefloze letter, de "Railway Type" van Johnston, wordt in gebruik genomen voor het openbaar vervoer in Londen.

1921

Eerste mechanische mogelijkheden om perfect uitlijnen van registratieformulieren te bekomen. Walter Shoup en Walter Oliver houden een patent op 2 allignerings-gaatjes bovenop elk formulier verwerkt in het zgn. "Wiz Register" van Moore.

1925

Eenmalig bruikbaar calqueerpapier verlaagt de kostprijs (Moore).

1928

De eerste eenheidsset "Speediset" wordt geïntroduceerd door Moore.

1930s

Elektrische tabulatormachines maken rapporten a.d.h.v. ponskaarten d.m.v. wrijving over rollen of pinwheels. Geïntroduceerd door de Standard Register Company, naar een idee van Herman Hollerith. Dicteermachine, een wasrol met naald

1931

Het lettertype "Times New Roman" wordt ontworpen voor het dagblad "The Times".

1935

Introductie van zgn. "Pegboard" voor de ontvangsten/betalingenregistratie en lonenadministratie. Ponskaart voor gegevensverwerking

1937

Elektrische schrijfmachine

1948

Dennis Gabor ontdekt de holografie (GB); in 1970 zou hij hiervoor de Nobelprijs van fysica krijgen.

1949

Eerste octrooi op een barcodesysteem

1950

Eerste dicteermachine met tape. Enveloppenmachines geschikt voor het drukken, vensteren, belijmen, vouwen en bundelen in één arbeidsgang met productiesnelheden tot 20.000 ex. per uur

1954

Carbonloos papier geïntroduceerd door het National Cash Register, het zgn. "NCR"

1955

Optical Character Recognition of OCR wordt geïntroduceerd door de Intelligent Machines Research Corporation.

1956

Magnetic Ink Character Recognition of MICR wordt geïntroduceerd om automatisch cheques te lezen en te sorteren, door The American Bankers Association.

1957

Max Miedinger ontwerpt het Helvetica-lettertype. Adrian Frutiger ontwerpt het Univers-lettertype. De La Rue brengt een bankbiljettentelmachine op de markt.

1958

Eerste hologrammen d.m.v. LASER, Light Amplification by Stimulating Emission of Radiation

1960

Ponskaart als invoer voor de computer via OCR en MICR. De meter wordt geherdefinieerd als maatvoering op basis van de zgn. "golflengtedefinitie".

1965

Retina, eerste optische leesmachine (Perry Publications, V.S.A.)

1970

Compuscan-370 en ECRM-Autoreader 4000, verbeterde optische leesmachines

1972

Compact Disk. De UPC, Universal Product Code, een streepjescode, wordt gestandaardiseerd in de V.S.A..

1975

Decentrale gegevensverwerking via terminals. Eerste demonstraties met toetsenbord en scherm.

1976

Introductie laserprinter (V.S.A.)

1977

De EAN, European Article Number, 13 (of verkort 8)-cijferig streepjescode systeem, wordt gestandaardiseerd in 12 Europese landen. Hologrammen d.m.v. kwikdamp- en xenonlampen.

1978

PC-"stand alone"

1984

Velotype - klein klavier met beperkt aantal functies

1985

Winkler-Dünnebier enveloppenmachine met een productiesnelheid van 70.000 enveloppen per uur

1986

Voice input

1988

Fax

1989

DIS-opslag op beeldplaat, o.m. het Domesday Project (GB)

1990

Eerste bankbiljet met streepjescode, het "Roodborstje" van J. Drupsteen, 25 NLG

 

Van fysieke formulieren naar e-forms

 

In het digitale tijdperk worden “fysieke” formulieren steeds vaker vervangen door elektronische versies, zogenaamde e-forms. Die vinden hun weg naar de invuller via diverse kanalen:

 

·         Online via het World wide web, via apps, touchscreen menu’s op verkoopspunten, … in elektronisch formaten. In de jaren negentig van de vorige eeuw sprak men al van “formulieren op glas”.

·         Via keuzetoetsen, invulbare velden gekoppeld aan een klavier(simulatie) of via schrift(simulatie) – denk hierbij ondermeer aan een handteken rooster dat met een speciale pen kan worden ingevuld.

·         Andere toepassingen zijn er in barcode, QR-code, biometrische toepassingen als vingerafdruk herkenning, EID-aanmelding via de elektronische identificatiekaart.

 

image002.jpg

Door deze QR-code te scannen, kan u contact opnemen met de auteur.

Links voorbeeld van een zgn. “QR” code. Onder voorbeelden van barcodes (types: code 128 en EAN-8)

image003.jpg

image008.jpg

 

 

Van fysieke documenten naar e-docs

 

Ingevulde formulieren krijgen digitaal een nieuw leven als e-documenten of e-docs, net zoals fysieke formulieren van oudsher document(aire) eigenschappen kregen na invulling.