Afbeelding met tekening

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

© Laurentii.be

 

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Blog

Documenten

Foto's

Gezinnen

Stamboom

Startpagina

Thematisch

Verhalen

Verwante families

 

image005.jpg

© Bewerking oude prent uit privé collectie (Public Domain) – Bewerking kaart van © Google maps, 2012, onder gebruikslicentie.

 

Verhalen 1739 - Moeilijke jaren in Hombeek: mislukte oogst, strenge winter, dysenterie (Hombeek)

Pastoor Paqué van Perk beschreef het jaar 1740 als een rampzalig jaar: "O jaer veertigh, Jaer veertigh, Hoe hert syt ghy en speetigh". Het was echter niet enkel dat jaar dat moeilijk was voor de bevolking in Hombeek. 

De oogst van 1739 was mislukt en de winter die er op volgde was bijzonder streng. De wintergewassen bevroren en honderden dieren stierven van de kou. De zomer van 1740 bracht ietwat beterschap, maar het bleef moeilijk. De noten aan de bomen bevroren toen het in oktober drie dagen na elkaar vroor. 's Nachts roofden hongerige mensen de aren op het veld. In september 1741 brak onder de verzwakte bevolking dysenterie uit. Arm noch rijk werden ontzien, en zeker de kinderen niet. Te Hombeek waren er in september en oktober 1741, 104 overlijdens.

De ziekte dysenterie wordt gekenmerkt door buikpijn en diarree met bloed en slijmverlies en wordt veroorzaakt door bacteriën of parasieten (amoeben). Het begin van de infectie kan plotseling zijn en soms gepaard gaan met koorts, koude rillingen, buikpijn, pijnlijke ontlasting, misselijkheid met bloed en braken.

image007.jpg 

De ziekte was vaak catastrofaal in een tijd dat er nog geen afdoende geneeskundige behandeling voorhanden was en de hygiëne vaak te wensen overliet. Door het optredend vochtverlies leidde ze tot uitdroging en shock. Bij gebrek aan antibiotica, bestond de enige behandeling uit rehydratatie, in het aanvullen van het vochtverlies met water en zouten om uitdroging te voorkomen. In de 21e eeuw wordt dysenterie veelal omschreven als een uitheemse, tropische ziekte.

Bij de families Lauwens en Lauwers in de streek zijn er in deze periode heel wat sterfgevallen, al is de doodsoorzaak niet altijd even duidelijk omschreven. Enkele voorbeelden:

·         Gielis Lauwers , zoon van Jan Lauwers  en Ann Kerremans uit Weerde overleed op op 12 oktober 1741 te Weerde. Bij het overlijden werd als doodsoorzaak dysenterie vermeld.

·         Anna Sas, de echtgenote van Peter Lauwers  uit Zemst, overleed er op 11 september 1741 met de melding "zeer langzaam". Hun dochtertje Maria Lauwers was kort daarvoor overleden aan dysenterie, op 25 september 1741.

 

·         Jan Van De Putte, zoon van Jan Van De Putte en Maria Lauwers , overleed op 2 oktober 1741 aan de gevolgen van de ziekte.

·         Jan De Ronde, een Zemstse handwerker gehuwd met Anna Lauwers overleed op 19 augustus 1740 te Zemst aan dysenterie.  

·         Ook de 25-jarige, ongehuwde Anna Timmermans, een dochter van Gaspar Timmermans en Elisabeth Lauwers  uit Zemst, overleed aan dysenterie op 17 september 1741.

·         Elisabeth Janssens, de tweede vrouw van Antoon Wellens die eerder met Elisabeth Lauwers  was gehuwd te Muizen, overleed op 15 oktober 1741 te Muizen aan dysenterie.

·         Matthijs Lauwers , in 1718 te Zemst gehuwd met Joanna Verdoodt, overleed op 1 oktober 1741 te Zemst aan dysenterie. Ook hun zevenjarige zoon Maarten  overleed drie dagen later aan dezelfde ziekte.   

·         De ziekte sloeg ook hard toe in het gezin Van Loock-Lauwers uit Zemst: de moeder overleed op 25 februari 1742 aan de gevolgen, kort na het overlijden van twee kinderen in november 1741 en januari 1742.

·         Sebastiaan en Jan-Baptist Lauwens , kinderen van Jan Lauwens en Katrien Van Den Houten uit Grimbergen, overleden jong op 23 oktober 1741 en op 28 maart 1742.

·         Antoon Lauwens , echtgenoot van Martina Van Der Minnen, overleed op 6 oktober 1739 te Grimbergen. Een zevenjarig kind uit hetzelfde gezin overleed hetzelfde jaar op 7 december 1739.

·         Antoon Lauwer s, zoon van Jan Lauwers  en Anna Verschuren, overleed op 21 september 1741 te Humbeek, melding “23 jaar”. Vermoedelijk was dit ten gevolge van een epidemie in september 1741 - die te Leest werd aangeduid als "rode loop". Vijfenzeventig Leestenaars lieten toen het leven.

·         Marie Lauwers , dochter van Jaak Lauwers en Verbeijst Catharina, overleed op 17 oktober 1741 te Humbeek.

 

 

http://www.laurentii.be/images/LeestHombeekKouter.jpgAfbeelding: de "Kouter" tussen Hombeek en Leest, de regio waar de (verwante) Hombeekse en Leestse Lauwers en Lauwens families woonden sinds de 16e eeuw.