Afbeelding met tekening

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

© Laurentii.be

 

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Blog

Documenten

Foto's

Gezinnen

Stamboom

Startpagina

Thematisch

Verhalen

Verwante families

 

Voetnoten

1 Zie gezin uit 1612.

2 Zie o.m. masterproef van Wendy Dens, Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent, 2009-2010 - Huibert Crijns in Nederlandse Geschiedenis en Cultuur, 2018. - Herman Roodenburg "Een verfoeilijke misdaad. Incest in het gewest Holland tijdens de 17e en 18e eeuw", 1993.

image008.jpg

(c) Bewerking ets Jan Luiken, 1738 onder Public Domain, uit private collectie.

 

Verhalen 1650 - "Een soldaat heeft de moeder verkracht terwijl ze kreupel op bed lag"

 

Jeanne Lauwens, een dochter van Jan Lauwens en Liesbeth Van Riet, gedoopt op 8 juli 1622 in Zemst, lag kreupel te bed toen zij omstreeks mei 1649 op 26-jarige leeftijd door een soldaat werd verkracht. Zij bleef zwanger achter en zou begin februari 1650 een kind in de wereld zetten1.

Het kind was dochter Liesbeth, met de familienaam van de moeder gedoopt op 6 februari 1650 in Zemst. Doopgetuige was Jeannes 25-jarige, jongere, zus Liesbeth uit Zemst. Liesbeth zou kort na de geboorte overlijden. Zij werd begraven op 13 maart 1650 in Zemst.

We kunnen ons enkel voorstellen hoe de omstandigheden moeten zijn geweest. Jeanne was een weerloos slachtoffer, kreupel te bed, en zij was bovendien ongewenst zwanger achtergebleven. De impact op haar leven is niet te onderschatten in de kleine leefgemeeschap die Zemst toen was.

'Officiële' vermeldingen van verkrachting waren eerder zeldzaam, al wil dat uiteraard niet zeggen dat dit niet voorkwam. Sexuele delicten werden minder vaak gedocumenteerd tegenover gewelddaden als beroving, plundering, moord en doodslag2. In deze eeuwen werd vooral de geweldpleging door 'vreemde' (Franse, Bataafse,...) soldaten neergeschreven.

 

Het recht

In onze gewesten kende men het Oud-Nederlandse recht, waarin net als in het Oud-Franse recht, de doodstraf voor verkrachting werd uitgesproken. Vanaf de 17e eeuw werd deze enkel nog uitgesproken indien het misdrijf werd gepleegd op een minderjarige2. Gezien het om een soldaat-huurling ging, is het weinig waarschijnlijk dat een strafmaat werd uitgesproken. Jeanne was ongehuwd - volgens het oude recht zou de daad indien zij gehuwd was mogelijk als overspel kunnen worden beschouwd - en zij werd onschuldig geacht. Indien er twijfel zou zijn of zij toestemming had gegeven, omdat niet kon worden aangetoond dat zij zich had verzet of had geroepen, zou zij in het oude recht ook schuldig kunnen worden bevonden. De beschrijving van de gebeurtenis laat in die zin geen twijfel bestaan: men spreekt van een geweldsdaad (verkrachting) en neemt de weerloosheid van het slachtoffer aan (kreupel en bedlegerig).

In de latere Franse strafwetgeving vanaf 1795 in onze gewesten, werd deze geweldpleging bestraft met zes jaar opsluiting, tot 12 jaar indien het slachtoffer jonger dan veertien was of indien er meerdere daders waren. In de Code Pénal van 1810 werd ook de "aanranding van de eerbaarheid" toegevoegd, waarbij niet enkel ongewenst geslachtsverkeer, maar ook andere feiten als een verwerpelijke daad werden bestraft. De latere Belgische wetgeving zou deze benadering tussen 1831-1867 overnemen.

 

Afbeelding met tekst, boek, oud, wit

Automatisch gegenereerde beschrijving 

Afbeelding: slaapstede