Laurentii - numquam solus incedes

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Blog

Voetnoten

¹ “Deep nostalgia” via MyHeritage. De website poogt met de “gratis” toepassing leden te trekken en je moet er voor registreren. Na enkele probeersels krijg je al een aanbod tot een betalend lidmaatschap. Je kan “deep nostalgia” maar enkele keren “gratis” proberen en de registratie levert je alvast een resem promotiemails op nadien.

² Zie stamboom Cools.

³ Zie stamboom Van Looy.

⁴Zie stamboom Weymans.

⁵Zie verhaal “Man met munt” uit 1480.

Blog - 2021 – Artificial Intelligence – Deep Learning technologie brengt oude foto’s “tot leven”

In een eerdere blog hadden we het al eens over artificiële intelligentie (AI) om zwart wit foto’s in te kleuren. “Deep Learning” of “Diep Leren” is een andere toepassing van artificiële intelligentie, waarin kunstmatige intelligentie zichzelf traint om bijvoorbeeld oude foto’s tot leven te brengen. We deden een experiment met deze nieuwe technologie. De resultaten zijn verrassend en tegelijk ook wat onwerkelijk.

Foto: mijn overgrootvader Albert Cools in 1920. Ik heb hem nooit gekend. Klik op de foto om de animatie te zien.

Foto: de overgrootvader van mijn echtgenote, Jozef Van Looy in 1918³. Klik op de foto om de animatie te zien.

Bij de rechtse foto werd een zwart-wit versie eerst ingekleurd via artificiële intelligentie, en vervolgens als bewegend beeld bewerkt.

Het resultaat lijkt realistisch, maar dit is niet helemaal correct. Grootvader Cools lijkt op de animatie een “lui oog” te hebben, en dat was niet zo.

Bij het bewerken van meerdere animaties valt bovendien op dat het algoritme kiest uit een set

van voorgeprogrammeerde bewegingen die daarom niet “typerend” zijn voor de persoon in kwestie. We stelden ook onterechte vervormingen van het gelaat vast die te maken hebben met de manier waarop het rekenmechanisme de beelden omzet. In essentie gaat het om een reeks extra beelden die worden gecreëerd op basis van de foto, via “projectie” van het originele beeld, die dan na elkaar worden afgespeeld om een animatie of bewegend beeld te creëren.

Dat maakt dat het resultaat van deze AI toepassing niet altijd realistisch overkomt en dat merk je pas goed wanneer je werkt met beelden van mensen die je zelf hebt gekend. De technologie staat nog in haar kinderschoenen. Het resultaat is naar ons aanvoelen soms zelfs griezelig of het krijgt soms het gehalte van een kermisattractie.

Indien je zelf over een aantal opeenvolgende foto’s beschikt, is het veel efficiënter om een “animated gif” te creëren. Helaas vind je zelden fotoreeksen uit de periode waarin we zochten. Wanneer je voorouders welgesteld waren én mee met de filmtechnologie van hun tijd, heb je misschien al wel bewegende beelden zonder geluid uit het eerste kwart van de 20^e eeuw.

Foto: mijn grootmoeder Maria Cools in 1929. Klik op de foto om de animatie te zien.

Foto: mijn grootvader Gerard Van Praet in 1928. Klik op de foto om de animatie te zien.

De grenzen van Artificiële Intelligentie worden steeds verder verkend. AI opent mogelijkheden om genealogische data op andere manieren te ontsluiten, zelfs om een proces aan te sturen (“infotech”). Tegelijk wordt het toegepast voor fotoherkenning en om foto’s te bewerken (“biotech”).

De combinatie van beide, biotech en infotech, is enerzijds zorgwekkend, omdat het AI wel eens intelligenter kan maken dan zijn maker, en anderzijds is het fascinerend omdat het ons leven aangenamer kan maken.

Foto: animatie op basis van een schilderij: (vermeende⁵) Hieronymus Lauwereyns, 1480. Klik op de foto om de animatie te zien.

Foto: Frans Louis Weymans in 1943⁴. Klik op de foto om de animatie te zien.

Historische bezinning

“Het leven wordt vooruit geleefd, maar achterwaarts begrepen”

Ik gebruik het woord “zorgwekkend” in die zin dat AI wel eens de mens overbodig zou kunnen maken. Eeuwenlang hebben mensen tegen uitbuiting gevochten, maar het gevecht tegen economische overbodigheid, is van een heel andere orde. AI is tegelijk fascinerend en het opent opportuniteiten voor wie meegaat met zijn tijd en zich de specialistische kennis kan eigen maken. Maar het mag duidelijk zijn dat dit niet voor iedereen is weggelegd en kennis ook tot een ongelijke samenleving kan leiden.

Vormen van ongelijkheid kennen we overigens al langer en hebben altijd wel iets met vermogen te maken. Tussen wie het beste voedsel en de beste zorg kan verkrijgen en wie niet, tot wie mee kan met de nieuwste technologie en wie niet. Naast die nieuwe ongelijkheid komt daar bij: leven met “onechtheid”. Dat kennen we al even goed, van fake news tot vervreemding van de wereld wanneer we nog eerder op onze smartphone kijken dan naar wat er rondom ons gebeurt.

Kennisongelijkheid, irrelevantie en onechtheid, dat zijn uitdagingen die de nieuwe technologieën op ons pad leggen. We zijn, terugblikkend op onze voorgeschiedenis, nog niet eens klaar met de ‘oude’ ongelijkheden in voeding, onderdak, zorg en uitbuiting. Tegelijk zijn er kansen om de samenleving efficiënter te maken, onze ecologische voetafdruk te verminderen, op een comfortabeler bestaan, om onze horizonten te verruimen.

Kunstmatige nostalgie

Foto: mijn nonkel Frans Lauwens als milicien in 1956. Klik op de foto om de animatie te zien.

Foto: mijn nonkel Jan Lauwens in 1955. Klik op de foto om de animatie te zien.

Kunstmatige intelligentie als deep nostalgia analyseert foto’s en zoekt een bijpassende animatie van gelaatsuitdrukkingen uit een eigen bibliotheek. Die animatie wordt aan de foto toegevoegd en creëert een bewegend beeld. In wezen is de beweging “onecht”, of zoals dat heet “deep fake”, omdat de beweging op zich nooit op die manier heeft plaatsgevonden.

De basis van de creatie is een portretfoto, terwijl er ook AI toepassingen zijn die verder gaan en hele lichaamsbewegingen kunnen “faken”.

In essentie creëert kunstmatige intelligentie een illusie, maar dan wel zo één dat het statische (oude) foto’s “tot leven” brengt. De foto’s worden eerst zelfs kunstmatig verbeterd, zoals de scherpte van het beeld. Het bewegend beeld komt “echt” over en het raakt een gevoelige snaar – Zeker wanneer je beseft dat het bon ton was om in de eerste helft van de vorige eeuw NIET te lachen op foto’s en je plots een glimlachende persoon tevoorschijn ziet komen … nog afgezien van het feit dat je mensen tot leven brengt die je misschien nooit hebt gekend. De toepassing is daarom tegelijk zowel verrassend als onwerkelijk, zowel zorgwekkend als fascinerend.

Afbeelding met persoon, person, buiten, poseren

Automatisch gegenereerde beschrijving

Foto: Albert Cools was een halfbroer van de overgrootvader van Dina Tersago².