© Laurentii.be
Genealogie Laurentii
Numquam solus incedes
Inhoud
Blog
Documenten
Foto's
Gezinnen
Stamboom
Startpagina
Thematisch
Verhalen
Verwante families
Voetnoten
1 Dit Edict onder Constantijn de Grote en
Licinius is niet bewaard gebleven en wordt daarom door sommige historici in
vraag gesteld. Mogelijk ging het in essentie om een zogenaamde “diplomatieke
brief”.
2 Doornik in Henegouwen was de hoofdstad
van het Merovingische Rijk in 486. Voorheen was dit ‘Dispargum’, wat op
Duisburg bij Tervuren kan wijzen, en nadien Parijs onder Clovis (481-511). De
“Franken” leefden zij aan zij met de Gallo-Romeinen in onze gewesten, met
gelijk geldende juridische regels en tolerantie voor etnisch gemengde
huwelijken. Onder de Merovingers kreeg het middeleeuws feodalisme vorm. Een grote
verzameling archeologische vondsten uit de Merovingische periode van de Lage
Landen, voonamelijk uit Henegouwen, is terug te vinden in
het Jubelparkmuseum te Brussel. Daar
hoort ook een opmerkelijke muntschat uit
Broechem (Ranst) bij. De
Karolingen onttroonden de Merovingen in 751.
3 Zie verhaal voorouders van Odin
Lauwereyns van Diepenhede, 865.
Toch zouden de volgende eeuwen meer lokale machthebbers de macht van het
koninkrijk ondergraven en werd de
versnippering van het Karolingische rijk in de hand gewerkt.
4 In 911 zou Karel de Eenvoudige de aan de
heren van Cadsant verwante viking Rollo de heerschappij geven over Normandië
(“Noormannen-land”) bij het verdrag van Saint-Clair-sur-Epte. Zie ook verhaal van 874.
5 Dit leidde ook tot een verdeelde
loyauteit bij de voorouders Lauwereyns. Zie verhaal uit 1302-1337.
6 Na de dood van Lodewijk XI in 1483,
startte Maximiliaan een nieuwe oorlog waarin de Vlaamse steden opnieuw zijn
plannen doorkruisten. Dit leidde tot de Vrede van Senlis in 1493.
7 Zij was feitelijk de vorstin van de
Nederlanden, geboren in het paleis op de Koudenberg te Brussel, opgevoed in
het Frans en het Latijn. Zij huwde op 19 augustus 1477 met kroonprins
Maximiliaan I van Oostenrijk. Haar zoon Filips de Schone werd de vader van de
latere keizer Karel V en haar dochter Margaretha van Oostenrijk werd
landvoogdes van de Habsburgse Nederlanden die geen nakomelingen had – Haar
(zelfgeschreven) grafschrift vermeldde “Hier ligt Margot, de gewillige
bruid, had twee echtgenoten, maar als maagd gestorven.”
8 Zie ook verhalen uit Mechelen in 1572 en Antwerpen
in 1576.
9 Zie ook
verhaal Jerome Lauwereyns van Watervliet in 1500 en 1501.
10 Zie verhaal
uit 1580.
11 Leopold I huwde op 1
augustus 1832 met de Franse koningsdochter Louise Marie van Orléans. Zijn
zoon Leopold voerde de titel van hertog van Brabant en zou de tweede koning
worden van België. Zoon Filips voerde de titel graaf van Vlaanderen en
dochter Charlotte huwde in 1857 met keizer aartshertog Maximiliaan en werd
keizerin van Mexico.
12 Zie ook meerdere verhalen.
13 Naar verluid is dit
Sint-Lambertus in Weerde bij Langdorp. Deze parochie bestaat niet meer. Zie gezinsreconstructies Langdorp.
© Afbeeldingen schilderijen
Isabella van Spanje door Frans Pourbus
de Jongere, 1621, en als zuster
Isabella Clara Eugenia door Pieter Paul Rubels,
1625 onder Public Domain (Bron Wikimedia, Noordbrabants Museum en Norton
Simon Museum). - Schilderij van Margaretha van Oostenrijk van Bernard van Orley
(Public Domain, omstreeks 1518 - Bron: Wikipedia). – Foto
Mechelen © P. Lauwens, 2020. – Foto beeld Napoleon, 1810, uit private collective. – Prent koningskinderen van
Charles Baugniet, 1841, onder Public Domain. - Foto grafmonument in de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk van Watervliet van (c) Roel Renmans, juli
2010, gepubliceerd met toestemming.
– © Foto viking helm replica, 2015 uit
collectie laurentii.be. - Foto Boudewijn
I onder Creative Commons licentie
CC BY-SA 3.0, Zeisterre, 2009 (Bron Wikimedia). © Foto’s kruisvaardersmunten uit
private collectie, 2018. - Bewerking prent Mechelen uit private collectie (Public Domain, 17e eeuw).
|
|
Blog - 2021 – Verdragen is
een werkwoord
Een Brusselse
slagerszoon schreef ooit “Quand tous les dégoutés seront partis, ce ne sont que les dégoutants qui restent.” Paul Vanden
Boeynants had het over de politiek. Tijdens onlusten zoals de Franse
revolutie was het eerder andersom: toen alle vermeende “degoutanten”
verwijderd waren, bleven enkel de gedegouteerden over en het werd een golf
van bijltjesjaren die tot ver buiten Frankrijk van alles in beweging zette.
In beide
uitspraken zit waarheid, of eerder meerdere waarheden, want het
tegenovergestelde van een ‘diepe waarheid’ is niet noodzakelijk een leugen,
maar vaak een andere diepe waarheid. Eén zo’n waarheid is dat onvrede
uiteindelijk leidt tot verandering. Een andere waarheid is dat “wie snel
geïrriteerd is, snel manipuleerbaar is”. Kijk naar de geschiedenis. Waarom
wordt een waarheid gemeengoed? Soms ontstaat verandering spontaan en
geleidelijk. Soms wordt handig gebruik te maken van de frustratie van genoeg mensen om een
verandering in gang te zetten in de richting die men beoogt.
Verdraagzaamheid
heeft alles te maken met de houding die we als persoon aannemen tegenover
iets wat gebeurt, zeg maar een “thema”. Hoe dichter dat aanleunt bij onze
basisbehoeften als voedsel, een dak boven ons hoofd, geborgenheid, hoe groter
de betrokkenheid. Verdraagzaamheid is hard werk voor mensen die zich
verschillig opstellen. Wie zich onverschillig opstelt, maakt ook een
verschil: de “zwijgende meerderheid” ondergaat het of geeft ruimte aan
wie de verandering in een bepaalde richting duwt. Dat “duwen” kan
“manipuleren” of “inspireren” zijn, en net zo goed onbewust. Veranderingen
kunnen een eigen leven gaan leiden en andere veranderingen uitlokken, ook al
worden ze beïnvloed.
Niet
voor niets is verdraagzaamheid verwant met “verdrag”, de formele manier
waarop verdraagzaamheid in gedragsregels en verwachtingen wordt beschreven. Ook het Duitse woord “Vertrag” heeft die betekenis, al vind ik
dat het toevallig ook als het Nederlandse “vertragen” klinkt ook wel een
mooie. “Bezint eer ge begint” weet je wel. Een
verdrag zegt iets over de manier waarop men behandeld moet worden of moet
behandelen. Het Engelse woord “treaty” en het Franse woord “Traité”
leggen daar zelfs eerder de nadruk op, terwijl het Franse “accord”
eerder aan de overeenstemming herinnert om tot het verdragen van een
gewijzigde realiteit te komen. Dat zal ook wel iets te maken hebben met de
Angelsaksische tendens om de nadruk op gedrag te leggen, en de Latijnse
nadruk op gevoel of stemming.
Er zijn
ook naamvarianten die andere nuances benadrukken: verbintenis of verbond,
afspraak, conventie, traktaat, decreet, edict of wet, overeenkomst of pakt, …
en het laatste verwijst naar een toestand van geweldloosheid of vrede. Er
zijn verdragen die zelfs bij die naam gaan: Pax Romana, de Vrede van Munster.
Wederzijdse instemming is er niet noodzakelijk wanneer het om edicten of
decreten gaat. Die kunnen ook zonder akkoord of instemming worden opgelegd.
Er zijn
verschillende vormen voor verdra(a)gzaam. Vertrekken we van respect - wat
eerder op onverschilligheid wijst: “Ik verdraag het zolang ik er geen last
van heb.” – of uit waardering, of een gevoel van verbondenheid, of begrip?
Dat zijn verschillende soorten verstandhouding en die vragen minder of meer
energie. Een “compromis” bevat het woord belofte en dat is misschien
wel de essentie van wat een verdrag is. Veel verdragen gaan uit van een
wederzijdse belofte en dan komt de inspanning om het in de praktijk om te
zetten. Verdragen is een werkwoord.
Geschiedenis en
familiegeschiedenis in een notendop
Afbeelding: het verhaal van voorouders in onze gewesten begint met Deense
Vikings die zich vestigden in Oost-Engeland en aan de Vlaamse kust. In 865
werd Frederik van Cadsant aangesteld als heer van het (toenmalige eiland)
Cadzand door de graaf van Vlaanderen. Nakomelingen van Laurens van Cadsant
gingen bij familienamen als Lauwereyns, Lawrence, Lauwerens, Lauwens en
Lauwers.
Afbeelding
rechts: Boudewijn I van Vlaanderen
(849-879) was de eerste graaf van Vlaanderen. Hij huwde Judith van West-Francië, een dochter van Karolinger Karel de Kale. Zij
was al twee keer weduwe: van Aethelwulf en van Aethelbald van Wessex. De bekende voorouders werkten
vooral in krijgsdienst en als handelaar en hadden connecties aan de Engelse
en Franse hoven en met andere ingeweken noormannen.
|
|
Afbeeldingen: kruisvaardersmunten uit 1189
van Richard Leeuwenhart. Robert Lawrence, wiens vader een Vlaamse
zilversmid was (Lauwerens), trok met hem in Engeland op kruistocht. Robert
bleek met zijn Vlaams-Frans-Engelse roots een goed onderhandelaar
tussen de Franse, Engelse
en Vlaamse kruisvaarders
– die niet altijd overeen kwamen - en Saladin, wat
in juli 1191 leidde tot de overgave
van Accra. Ook de eerste heren van Cadsant
telden al kruisridders3 en Odin Lauwereyns van
Diepenhede trok in 1248-1254 vanuit Brugge op kruistocht met Gwijde van
Dampierre en de Franse koning Lodewijk IX. Aan beide zijden van het Kanaal
werden zij geridderd, of door de Engelse, of door de Franse koningen.
|
Afbeelding: Filips de Goede van Bourgondië in 1419.
|
Afbeelding: Jerome Lauwereyns, grafmonument te Watervliet. Hij overleed in
1509.
|
|
Afbeeldingen: Margaretha van Oostenrijk te Mechelen, 1518 en haar standbeeld te
Mechelen in 2020.
|
|
Afbeeldingen: landvoogdes Isabella (1621-1633) en diezelfde Isabella als zuster
Clarisse in Tervuren (1625).
Zij
woonde, naar verluid tegen haar zin, in Brussel en trad de laatste jaren
van haar leven toe tot de orde der Clarissen in Tervuren. Liever dan de
opvolging van haar man aartshertog Albrecht, had zij willen intreden in het
klooster de las Descalzas Reales in haar Spaanse thuisland, maar dat werd
haar niet toegestaan. Wat nu België is, was eeuwenlang de speelbal van
vreemde overheersers en persoonlijke belangen.
|
|
Afbeelding: Joos Lauwens was smid te Brussel in 1717. In de 16e-19e
eeuw telden de stamlijnen in het voormalige hertogdom Brabant meerdere
smeden, ook schippers en vooral landbouwers.
Nakomelingen van de Mechelse voorouders werden van hoveling landman
in de omgeving van Hombeek en Leest.
|
Afbeelding: bronzen beeld van de Franse keizer Napoleon uit 1810. De
zogenaamde Brabantse Omwenteling kantte zich in 1789-1790 tegen de
Oostenrijkse overheersers en ging vooraf aan de Franse overheersing. Het
was een eerste zucht naar onafhankelijkheid in onze contreien. De
Boerenkrijg was een ander in de kiem gesmoorde vorm van verzet. Het duurde
nog tot 1830 tot er een “nieuwe” Belgische revolutie kwam.
|
Afbeelding: de eerste koningskinderen van België: Leopold (II), Filips en
Charlotte in 1841.
Merk dat hij niet als “koning van België”
werd benoemd, maar als “koning der Belgen”. Het nieuwe België zette
zich daarmee af tegen de absolute monarchie en volgde de principes van de
Julimonarchie in Frankrijk waar de zogenaamde burgerkoning Lodewijk Filips
“roi des Français” werd getiteld.
Met de aanstelling wilde het Belgische Nationale Congres ook voorkomen dat
het land onder de buurlanden zou worden verdeeld langs de taalgrenzen.
|
Afbeelding: François Lauwens tijdens Wereldoorlog I, één van de twee
luitenant-generaals uit de stamlijn Hombeek-Leest in het Belgische leger.
De wereldoorlogen beproefden opnieuw de onafhankelijkheid van
België en vroegen zware offers van hele generaties – niet alleen van de
mannen die onder de wapens werden geroepen.
|
|
|
Verdragen die vorm gaven aan onze geschiedenis
Pax Romana
(“Romeinse
Vrede”)
27 voor Christus – 180 na Christus
|
Periode
waarin er relatieve vrede heerste in het Romeinse Rijk, bewaakt door een
superieur staand leger dat ook onze gewesten bezette, ondersteund door een
gedegen bestuurssysteem en het zogenaamde Romeinse Recht. Zolang de keizer
werd erkend, was er respect voor de eigen cultuur en godsdienst – wat
wezenlijk veranderde toen het christendom terrein won. Het idee en de
symbolen werden vaak misbruikt om legitimiteit te geven aan onderdrukking,
tot het 20e eeuwse fascisme toe.
Varianten
als Pax Americana, Pax Assyriaca, Pax Brittannica, Pax Europeana,
Pas Germanica, Pax Hispanica,
Pax Mongolica, Pax Ottomana,
Pax Neerlandica en Pax Belgica verwezen ook naar periodes van langdurige
vrede, meestal onder de overheersing van een specifieke grootmacht.
|
Edict van Milaan1
(313)
|
Dit “edict” regelde
de godsdienstvrijheid binnen
het Romeinse Rijk en maakte
een einde aan de christenvervolgingen.
Het volgde op het Edict van Nicomedia van 311 waarin de godsdienstvervolging
eindigde. Dit was een kantelpunt voor de kerstening van onze gewesten in de volgende eeuwen en het ontstaan van parochies. Het oudste
bisdom in onze contreien ontstond in 280 in Tongeren waar Sint-Servaas predikte in de 4e eeuw. De
Sint-Ursmarusparochiekerk van Lobbes
bij Charleroi werd in 819-823 opgericht
onder de Karolingers en
is daarmee de oudst bekende van België. In het Graafschap Vlaanderen kregen de eerste parochies vorm in de 10e eeuw en men neemt aan dat
er al gemeenschappen ontstonden
vanaf de kerstening gedurende
de 7e eeuw. De oudst gekende parochiekerk in het
hertogdom Brabant dateert van de 10e eeuw13.
|
Edictum
Chlotarii
(614)
|
Dit edict legde de
staatsgrenzen binnen het Frankische rijk vast. Er werden autonome (meestal voormalig
Merovingische) deelkoninkrijken erkend, bestuurd door (hof-)meiers. Dit had
impact op regelmatig veranderde delen van België en Nederland2.
|
Edict van Pîtres
(864)
|
Karolinger Karel de Kale vaardigde dit decreet uit
om sociale en monetaire hervormingen door te voeren die omwille van
woekerwinsten ook het lijfeigenschap hadden bevorderd. Ook maatregelen om
de aanvallen van Vikings tegen te gaan kwamen hierin aan bod, zoals het
bouwen van burchten en stellingen. Merk dat de (viking) voorouder Frederik
van Cadsant omstreeks 865 werden aangesteld om het eiland te verdedigen3.
Zijn zoon Arthur van Cadsant ging noodgedwongen mee met viking Rollo op
diens plundertocht in Frankrijk. Rollo was een zoon van de (overigens verwante)
Rognvald Eysteinnsson (“Ragnar”), die niet
naliet de eerste burcht op Cadzand te vernietigen bij
zijn bezoek.
|
Verdrag
van Ribemont
(880)
|
Met dit verdrag
kwamen de delingen van het Frankenrijk tot een einde. Er waren andere
verdragen aan voorafgegaan (Prüm in 855, Meerssen in 870, Voeren in 878,…)
die ook impact hadden op de heerschappij in onze gewesten. Gezamenlijk een
antwoord geven op de aanvallen van de Noormannen stond hoog op het agenda4.
De Capetingers zouden volgen en in de 11e eeuw huwde voorouder
Antoon II van Cadsant met Emma Capet, de France, een dochter van
Hendrik I en afstammeling van Hugo Capet, een Franse koningslijn vanaf 987.
|
Vrede van Melun
(11 april 1226)
|
In dit verdrag moesten de edelen en steden van het
Graafschap Vlaanderen trouw zweren aan de Franse kroon. Het verdrag kwam
pas goed in voege onder Filips (IV) de Schone (1268-1314) in een periode
dat Vlaanderen geprangd zat tussen Franse en Engelse belangen5.
In deze periode leefde voorouder ridder Odin Lauwereyns van Diepenhede, die
graaf Gwijde van Dampierre en de Franse koning Lodewijk IX vergezelde op
hun kruistocht (1248-1254).
|
Vredes van
Atrecht
(1435, 1482)
|
De Vrede van Atrecht
(het huidige Arras) tussen Filips de Goede, de hertog van Bourgondië, en de
Franse koning Karel VII, baande de weg om Bourgondië opnieuw onder de
Franse kroon leenplichtig te maken, ook al viel de persoonlijke leenplicht
van Filips de Goede daardoor weg – een privilege dat zijn opvolgers niet
kregen. Toch bleven er spanningen bestaan tussen Bourgondië en Frankrijk,
die onder meer tot een nieuwe Vrede leidden tussen Lodewijk XI en
Maximiliaan van Oostenrijk in december 1482 waarin de Bourgondische successieoorlog
werd beëindigd die grote impact had op de steden in het Graafschap
Vlaanderen6.
|
Vrede van Utrecht
(1474)
|
Dit vredesverdrag in de hoofdstad van het
prinsbisdom Utrecht beslechtte gewelddadigheden tussen onder meer Vlaamse
steden die bij de Hanze waren aangesloten en het koninkrijk Engeland. Deze
Hanze was een ingrijpend samenwerkingsverband tussen grote steden in Europa
en er waren kaperoorlogen ontstaan tussen deze steden en steden uit
graafschappen als Holland en Zeeland en in Engeland. Handelsoorlogen tussen
Engeland en de Nederlanden waren daarmee evenwel nog niet van de baan.
In 1436 emigreerde Jan Lauwens naar Carltonville
in Engeland vanuit Zierikzee in Zeeland [link] en er waren ook
migraties in de andere richting. Het was niet ongewoon dat men het Kanaal
overstak, ook niet in de eeuwen daarvoor [link].
|
Vrede van
Senlis
(1493)
|
Lodewijk XI stond
Bourgondië af aan Maximiliaan van Oostenrijk, samen met Picardië, en dit in
ruil voor Artesië (Artois) en Franche-Comté. De Habsburgse keizer
Maximiliaan was regent van de Lage Landen en hij zou hierin worden
opgevolgd door zijn zoon Filip de Schone die als zoon van Maria van
Bourgondië - die ook hertogin van Brabant, Limburg, gravin van Vlaanderen,
Henegouwen, Namen en vrouwe van Mechelen was7 - de erfgenaam was
van alle Bourgondische bezittingen. De Vrede van Senlis versterkte de
tegenstelling tussen Franse en Habsburgse belangen.
In onze
voorouderlijke lijn vinden we Jerome Lauwereyns van Watervliet terug
als schatbewaarder en kanselier van Filips de Goede van Bourgondië. Hij noemde
een polder en heerlijkheid Philippine naar zijn broodheer. In 1508 verkocht
hij in Mechelen zijn stadspaleis aan Margaretha van Oostenrijk, dat opging
in haar paleis, en zij was bereid zich als voogd van zijn kinderen te laten
benoemen. Toen begin 1500 de latere keizer Karel werd geboren, was Jerome
betrokken bij zijn opvoeding9.
|
Pacificatie van Gent
(8 november 1576)
|
Bij dit verdrag verenigden de Nederlanden zich in
hun verzet tegen Spanje. Vlaanderen sloot zich aan bij Willem van Oranje na
plunderingen van Spaanse troepen en de Spaanse furies in steden als
Antwerpen en Mechelen8. Het werd bekrachtigd op 7 januari 1577
in Brussel door de Staten-Generaal van de Nederlanden. Drie jaar later
vielen de Nederlanden uiteen in de zogenaamde Unie van Atrecht en de Unie
van Utrecht. Het hield ook de Tachtigjarige Oorlog niet tegen (1568-1648)
die tot de scheiding van de Zuidelijke en de Noordelijke Nederlanden leidde
in 1585 (Val van Antwerpen).
In deze periode was in de voorouderlijke lijn,
Peter Lauwereyns scheepskapitein bij de Spaanse vloot, Colaert Lauwereyns
was kapitein in het Spaanse leger en Maria Lauwers huwde in Brugge met don
Juan de Peralta10.
|
Verdrag
van Antwerpen
(1609)
|
Dit verdrag leidde
tot het zogenaamde Twaalfjarig Bestand (1609-1621), een periode van
wapenstilstand waarin het niet of nauwelijks tot schermutselingen kwam in
de Lage Landen. Al in 1607 had Spanje een voorlopig bestand aanvaard.
Opmerkelijk was dat de Spaanse koning Filips II in 1598 afstand gedaan van
de Nederlanden aan de Habsburgse (Oostenrijkse) aartshertogen Albrecht en
Isabella, maar de Spanjaarden behielden het militaire gezag met veldheren
als Spinola en namen in 1621 opnieuw officieel de macht waar nadat Albrecht
kinderloos was overleden. Isabella van Spanje werd toen aangesteld als
landvoogdes (1621-1633). Zij werd opgevolgd door Ferdinand van Oostenrijk
in 1634.
|
Vrede van Münster
(15 mei 1648)
|
Verdrag dat de Tachtigjarige Oorlog beëindigde tussen
Spanje en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De laatste
republiek werd daarbij erkend en zou het Rooms-Duitse Rijk verlaten. Franse
inmenging aan de zijde van de Republiek had de machtsverhoudingen veranderd
en een duwtje in de rug gegeven, al werd Frankrijk uiteindelijk uitgesloten
bij de onderhandelingen omdat men te hoge eisen stelde. Er kwam een grens
tussen de Republiek en de Zuidelijke Nederlanden – bepaald door de
toenmalige frontsituatie – en het Partagetraktaak legde pas in 1661 de
grenzen vast in Limburg, terwijl Antwerpen onder de Zuidelijke Nederlanden
viel. Een ander gevolg was ook dat de goederen van de Rooms-Katholieke kerk
in de noordelijke Republiek er aan de staat toekwamen.
Tussen 1715 en 1795 sprak men over de “Oostenrijkse
Nederlanden” voor de 10 of 11 provincies die de ‘Zuidelijke’ Nederlanden
vormden. Toen de Franse revolutie naar onze contreien werd geëxporteerd,
liep die periode af. De Oostenrijkse soldaat veldwachter Jan Pessendorfer
besloot te blijven en huwde zijn lief Marie-Thérèse Lauwers [link],
stadswachter Jan Frans Lauwens bleef op post in Mechelen [link], de Antwerpse
pastoor Jacques Lauwens werd verbannen [link] en
boerenkrijgers als Benedict Ferdinand Lauwers in Sint-Niklaas [link] en Jan en Peter-Jan
Lauwers in Kapelle-op-den-Bos [link] gingen in het
verweer.
|
Verdragen
van Parijs
(30 mei 1814 en 20 november 1815)
|
Het eerste verdrag
beëindigde de “Zesde” coalitieoorlog tegen het Franse keizerrijk van
Napoleon, waardoor de vereniging van het huidige België en Nederland in het
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot stand kwam. Het volgde het
verdrag van Fontainebleau van 11
april, waarbij Napoleon was afgetreden als keizer en in ballingschap op
Elba was gegaan en leidde tot het Protocol, of de “Acht artikelen”, van
Londen dat op 21 juni 1814 België en Nederland verenigde. Er volgde een
tweede verdrag met dezelfde naam op 20 november 1815 na de nederlaag van
(de teruggekeerde) Napoleon na de Slag van Waterloo. Daarbij werd Frankrijk
teruggebracht tot haar grenzen in 1790.
Dienstplichtige
Lauwens en Lauwers moesten de legers van “bloedhond” Napoleon
vervoegen [link],
verwante Pieter Jan Diddens deserteerde tijdens de veldtocht in Rusland [link] en de Mechelse Anne
Marie Lauwers had een Franse soldaat als lief [link].
|
Protocol van Londen
(20 januari 1831)
Verdrag van Londen
(19 april 1839)
|
Begin oktober 1830 was de scheiding van Nederland en
België, bestuurd door het Voorlopig Bewind en het Nationaal Congres, een
feit. De boedelscheiding werd formeel bekrachtigd in het Traktaat van de 18
Artikelen op 26 juni 1831 door de grote Europese mogendheden, die daarmee
terugkwamen op de besluiten van het Congres van Wenen in 1814-1815. Leopold legde op 21 juli 1831 de eed af en werd “koning der Belgen”11, nadat
hij de koningskroon van
Griekenland had geweigerd in 1830. Leopold I, die
lutheraan was, moest wel een katholieke
prinses huwen en zijn
kinderen katholiek opvoeden.
De Belgische staat werd erkend binnen de grenzen die de provincies in 1790 hadden.
Dit was wat betreft territoriumafbakening, een gunstig compromis voor het nieuwe België. Een aantal
enclaves die pas later tot de Bataafse republiek waren gaan behoren, kwamen bij België. Dit
waren Venlo, Stevensweert, Maastricht en de 53 dorpen van de Generaliteit aan beide oevers
van de Maas.
Hierop volgde de Tiendaagse Veldtocht tussen 2 en 12 augustus 1831 en een voorstel met 24 artikelen dat al gunstiger was voor Nederland,
maar niet werd aanvaard.
Ook het Congres van Londen
dat de grenzen van
België vastlegde binnen
Europa, in 1832, bood geen
soelaas. Beide landen bleven op voet van oorlog tot Nederland in 1838 zijn
volhardingspolitiek opgaf
en demobiliseerde. Het Verdrag
van Londen van 19 april 1839 (met 24 artikelen) betekende de definitieve internationale erkenning van de Belgische onafhankelijkheid. Nederlands
Limburg werd afgestaan aan
Nederland en er werd afgesproken dat België zich neutraal zou opstellen. Het pro-Belgische deel van Luxemburg werd Belgisch
grondgebied, terwijl
het pro-Pruisische deel
in 1867 onafhankelijk zou
worden (al was het groothertogdom
nog tot 1890 in een personele unie verbonden met Nederland).
De Amsterdamse
Joseph Lauwers deed dienst in het ‘Staatse’ leger
en raakte gekwetst tijdens
de schermutselingen in Brussel in 1830, en
verschillende Lauwens en Lauwers sloten zich aan bij
de eerste burgerwachten
van het nieuwe België [link]. Nog in 1841 was Antoon Lauwens betrokken
bij de verijdeling van een Orangistisch complot [link].
|
Verdrag
van Genéve
(1864)
|
Eerste internationale regelgeving
omtrent slachtoffers op het slagveld. Het maakte de manier van oorlog voeren daarom niet minder wreed, maar het betekende een verbetering voor de slachtoffers van het oorlogsgeweld.
Er is een lange lijst van voorouders die in krijgsdienst moesten, gewond raakten of omkwamen12. Andere
verdragen zouden volgen, onder meer in 1899, 1906-1907, 1928, 1949, 1954, 1972, 1997,
…., en de oprichting van het Rode Kruis na de slag van
Solferino in 1859 door Henri Dunant zou ook van
grote betekenis blijken
te zijn.
|
Verdrag van Verdun
(11 november 1918)
Verdrag van Versailles
(28 juni 1919)
|
Het verdrag van Versailles tussen Duitsland en de Entente
beëindigde formeel de Eerste Wereldoorlog na de Wapenstilstand op 11
november 1918 (Verdrag van Verdun te Compiègne) in onze gewesten. Delen van
Duitsland werden bezet, er waren zogenaamde “herstelbetalingen” opgelegd
aan Duitsland en daar sprak men algauw van het “Dictaat van Versailles”.
Deze regeling werd de voedingsbodem van een nieuw
conflict dat tot de opkomst van de Nazi partij in Duitsland zou leiden en
een nieuwe wereldbrand. Eupen en Malmedy waren bij het verdrag afgestaan
aan België.
|
Conferentie
van Jalta
(1945)
|
De geallieerden
beslissen over de invloedssferen in Europa na de Tweede Wereldoorlog.
Belgische soldaten worden in Duitsland gekazerneerd in wat al gauw de
“tiende provincie” gaat heten of de BSD [zie blog].
|
Handvest Verenigde Naties
(1949)
|
De oprichting van de Verenigde Naties. Bij het
Verdrag van Brussel werd de militaire samenwerking tussen België,
Frankrijk, Nederland, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk vastgelegd in
1948. In 1949 volgden de oprichting van de NAVO (met als tegenwicht het
Warschaupact van 1955) en de Raad van Europa. De deur stond open voor meer
internationale en Europese samenwerking. Met het Twee-plus-vier verdrag van
1990 (Vereniging van de beide Duitslanden) werd ook het einde van de Koude
Oorlog ingeleid. Het Verdrag van Nice in 2001 gaf de oprichting van de
Europese Unie verder vorm.
|
|