Laurentii - numquam solus incedes

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Verhalen

(c) Bewerking afbeeldingen uit private collectie (originelen onder Public Domain): medaille "Bene Merenti", 1870 - Foto Aloïs Lauwers, Amsterdam, 1926 - prent Zouave Frans leger, 1915 - Foto Freeman Connor, 1860 - prent Zouave Cadets, 1860 (National Archives, USA) - Prent H. Rochtus, 1904-1926. - Prent "Zouave Cadets" naar cover Perrys Miniatures Pmacw70 28Mm - American Civil War Zouaves Model Soldiers.

Verhalen - 1867 - Zouaven in dienst van de paus : Belgen en Nederlanders in Italië

De Pauselijke Staten, die na 1815 opnieuw waren opgericht, konden zich moeilijk handhaven tegenover het opkomende Italiaans nationalisme. Toen Pius IX de eerste maal verjaagd werd kon hij zijn wereldlijke macht pas herstellen dank zij de tussenkomst van de Fransen. Na de wapenstilstand van Villafranco in 1859 kwam Keizer Napoleon III niet tussen toen Piëmont de Pauselijke Staat Romagna aanhechtte. De Paus begreep dat hij er alleen voor stond. Aan het hoofd van het Vatikaan stelde hij de Belg Xavier de Merode aan, die de Pauselijke legers zou reorganiseren. de Merode deed eerder dienst als officier in een Belgische eliteregiment (latere Grenadiers) en volgde een zekere tijd de Franse troepen in Algerije (1844-1845).

Bij de reorganisatie werd de Franse Generaal Lamoricière, een bekende van de Merode uit Algerije, aangesteld als bevelhebber van de Pauselijke legers. Er werd ook besloten een keurkorps op te richten bestaande uit Franse en Belgische vrijwilligers. Over gans de katholieke wereld werd een oproep gedaan om de Heilige Stoel te helpen verdedigen.

Vanaf april 1860 waren wervingscomités actief in België en reeds op 20 mei 1860 werd in Rome de eerste zogenaamde Frans-Belgische Tiralleurscompagnie opgericht. Op 1 juni van datzelfde jaar groeide dit reeds uit tot een bataljon dat onder leiding stond van de Franse Luitenant-Kolonel de Becdelièvre.

Op 11 september 1860 vielen de Piëmontezen de Pauselijke staten binnen. De Franse en de Belgische versterkingen ten spijt werd het kleine Pauselijk leger zeven dagen later verslagen nabij Anconda.

Het uniform vertoonde dankzij de Franse elementen veel gelijkenis met dat van de Franse “Zouave” en al spoedig werd dit de bijnaam van de Frans-Belgische Tiralleursbataljon. Op 1 januari 1861 werd "Pauselijke Zoeaven" de officiële benaming van het bataljon. Vanaf die datum opende het ook zijn deuren voor vrijwilligers van andere nationaliteiten.

Van 1861 tot 1866 was het bataljon Zoeaven in de weer met het verjagen van de troepen van Garibaldi en het onderdrukken van binnenlandse onlusten. Eind 1866 werden de Franse bezettingstroepen uit Rome weggetrokken wat onmiddellijk het aantal Italiaanse aanvallen deed stijgen. Op 1 januari 1867 werd het bataljon een regiment en werd de leiding toevertrouwd aan de Zwitserse Kolonel Allet.

De Zoeaven onderscheidden zich op 13 oktober 1867 tegen Garibaldi te Monte Libretti en twee weken later te Monte Rotanda. Dit kon echter niet beletten dat de toestand verslechterde en de Fransen genoodzaakt waren om opnieuw troepen te sturen. De Franse legers en de Zouaven versloegen Garibaldi op 5 november 1867 te Mentona, wat de situatie zou doen stabiliseren tot in 1870.

Op 5 augustus 1870 riep Frankrijk, dat net de oorlog had verklaard aan Pruisen, zijn troepen terug. Toen na de val van Sedan op 1 september 1870 het Franse Tweede Keizerrijk ineenstortte, had Italië niets meer te vrezen van het Franse leger en besloot het om op 9 september massaal de Pauselijke staten binnen te vallen. De val van Rome op 20 september 1870 kon door de overrompelde Pauselijke troepen niet meer worden vermeden. Desondanks vochten de Zoeaven verbeten verder, zoals de compagnie die onder leiding stond van de Belgische Kapitein de Résimont de Bempt. Deze hield op 13 september een volledige Italiaanse divisie gedurende vijf uur in bedwang. Op 21 september 1870 werd het Pauselijk leger ontbonden en werden de soldaten huiswaarts gestuurd.

Tussen 1860 en 1870 hadden zich ongeveer 10.000 vrijwilligers (waaronder 3181 Nederlanders, 2964 Fransen en 1634 Belgen) gemeld. Bij de Belgen, vooral Vlamingen, worden de verliezen geschat op ongeveer 120 man, een twintigtal tijdens de gevechten en de rest door ziekte of ongeval. Onder de Vlamingen en Nederlanders treffen we enkele rekruten met de naam Lauwers aan.

Constant Lauwers overleed op 6 of 8 juni 1867 in het hospitaal te Tivoli, IT. Constant Lauwers werd geboren op 27 maart 1843 te Rumbeke als zoon van Louis Lauwers en Thérèse Seys en trok als zouaaf naar Italië, naar verluid met zijn vriend Dejonckheere. Constant zou er op 26-jarige leeftijd overlijden "aan koortsen" die begonnen op 3 juni 1867, amper drie maanden na zijn engagement. Zijn vader was toen vermoedelijk al overleden - zijn moeder Thérèse Seys overleed het jaar nadien op 10 september 1868 te Rumbeke en werd vermeld als "weduwe Louis Lauwers". Constant was fabrieksarbeider. Zijn legernummer was PZ-3888, en de verbintenis die hij tekende had volgnummer 1829.

Afbeelding: in Nederland kennen we de Pauselijke Zouaaf Aloïs Jaak Bernard Lauwers die in uniform werd gefotografeerd op zijn 80e verjaardag in 1926 te Amsterdam. Hij was houder van het kruis "Fidei et Virtuti" en de medaille "Bene Merenti" (afbeelding). Aloïs Lauwers werd geboren op 25 december 1846 te Amsterdam, waar hij overleed op 9 december 1935.

De Nederlandse vrijwilligers gingen eerst naar het aanmeldpunt te Amsterdam, en vervolgens naar het verzamelpunt Oudenbosch, NL. De pastoor van Oudenbosch, pastoor Hellemons, bijgenaamd "de zouavenpastoor", bood een groot aantal van hen onderdak in Pensionaat Saint Louis om daar voor hun uitzending naar Rome een eerste oefening te ondergaan. Daarna vertrokken ze per trein naar Marseille.

Veel van de naar Nederland terugkerende zouaven raakten hun staatsburgerschap kwijt, omdat ze in vreemde krijgsdienst waren getreden zonder hiervoor toestemming aan de koning te vragen.

Als blijvende herinnering aan de zouaven bouwden de Oudenbosschenaren onder de leiding van pastoor Hellemons de Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara, een nabootsing van de grote Sint-Pietersbasiliek te Rome, met een standbeeld van de zouaven op het voorplein. De herinnering aan de zouaven wordt door enkele Oudenbosschenaren levend gehouden, doordat zij in een zouavenuniform kerkelijke vieringen opluisteren.

		De afgebeelde kadetten in 1860, links Freeman Conner, rechts Edward Knox, werden luitenants in de eenheid “New York Fire Zouaves” en werden later officier in het 44^e New York, ook wel “The People’s Ellsworth Regiment” genoemd.
Afbeeldingen: het pauselijke Zouavenuniform rechts had niet toevallig heel wat elementen van de uniformen van de soldaten van de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1865) onder. De afgebeelde soldaten uit de Amerikaanse burgeroorlog werden “Zouave cadets” genoemd. Afbeelding onder: een Franse Zouaaf. Louis Napoleon vormde drie regimenten in februari 1852. Ze speelden een belangrijke rol in Noord-Afrika, en de oorlog op de Krime (1854-1855), ondermeer te Balaklava (“Charge of the Light Brigade”) en te Sebastopol bij de aanval op het Russische fort. De Franse zouaven speelden verder een rol in Mexico en de Frans-Pruisische oorlog (1870-1871), waarbij ook pauselijke zouaven deelnamen en heel wat Canadese en Amerikaanse katholieken. Tijdens de eerste wereldoorlog wijzigde hun uniform in grauwe camouflagekleuren na enkele bloedige nederlagen. De kleurrijke uniformen bleken weinig efficiënt in moderne oorlogsvoering want boden een makkelijk doelwit.
	Afbeelding: Thuin - De Heilige Rochus door (Belgische) pauselijke zouaven in de mars gedragen.