© Laurentii.be
Genealogie
Laurentii
Numquam
solus incedes
Inhoud
Blog
Documenten
Foto's
Gezinnen
Stamboom
Startpagina
Thematisch
Verhalen
Verwante
families
© Scans uit private collectie Laurentii.be: akte, 1791 – kaartfragment
landmeter Jan Van Acoleyen, 1694 - dorpsplein Leest en taverne “De Rozelaar”,
1890-1910 (Public Domain) met dank aan
Hugo Lauwens, Marcel Van Hoof.
|
|
Verhalen - 1791 - Peter Lauwens, een opmerkelijke
getuigenis te Leest
Van
Peter Lauwens is een merkwaardige getuigenis
achtergebleven. De relatief rustig verlopen
18de eeuw, op uitzondering van de oorlog (1744-1748), werd bij
het naderen van de eeuwwisseling door de bevolking eerder nerveus beleefd.
Het begon reeds te gloeien rond 1789 met de Brabantse Omwenteling, waarbij
in Mechelen in de Bruul werd geplunderd. Allerlei
politieke strekkingen werden geboren zoals de vrijmetselaars, de Staatsen,
de Vonckisten, de Keizerlijken, die allemaal hun
eigen herbergen hadden.
|
In 1792 was er een
grote vechtpartij in de Katelijnestraat te Mechelen waarbij onder meer
gebruik gemaakt werd van pistolen en degens. Hierbij was nota bene de concierge van het stadhuis betrokken en er viel een dode.
Hetzelfde jaar vielen er gewonden bij een messengevecht in de Rooselaer te Leest. In hetzelfde dorp bekende een jaar
vroeger een man op een volkse manier in het openbaar dat hij de dochter van
een schepene zwanger had gemaakt. De vader en de
dochter maakten van de aanwezigheid van tal van getuigen gebruik om de
bekentenis te laten acteren bij een notaris. Hierna de notarisakte.
"Op heden den 7 february 1791
compareerde voor mij Notaris ondergeschreven geadmitteert
in Sijne Majesteyts Grooten Raede tot Mechelen
residerende present de ondergenaemde getuygen Petrus Lauwers oudt
omtrent de twee en veertigh jaren ende Franciscus Verschueren oudt omtrent de ses en twintigh jaeren beyde inwoonders van Leest de welcke verclaeren ten versoecke van Maria Catharina Van Asch oock inwoondersse van Leest noghtans sonder inductie ofte juriactie van gemaeckt dan alleenelijck in faveur van justitia.”
Eedt biedende der aensoght sytede waerachtigh te wesen dat
Jacobus Somers oock inwoonder
van Leest op sondagh voor Kersmisse van den gepasseerden jaere 1791 voor
den hooghmisse van het voorseyde
Leest welcke gebeurt ten thien
uren ten huyse van den eersten deponent aen den vader der requirant met naeme
Matheas Van Asch geswoornen
van het meergesegt Leest heeft gesegt
in woorden "Uw trien is vol", daer mede
willende denuteren de requirante,
ik hebbe se oock geket daer mede willende seggen dat
hij haer oock vleselyck bekent hadde verclaerende de deponenten den inhoude
van hunne declaratie in de waerheyt te bestieren
ende geven voor redenen van wetenschap de gene uyt
hunne declaratie pretenderende ende het gene voord gehoort
alene gedaen ende gepasseert binnen Mechelen present D’Heer
Jan Franciscus Claes coopman ende Philippus Van Assche als getuygen ten eenen versoght."
Jaak Somers
belandde in ieder geval in de gevangenis van Mechelen, waar er melding wordt
gemaakt van zijn vrijlating in 1795. Zijn moeder had naar het stadsbestuur
een smeekbrief gestuurd met deze bedoeling. Niettemin moest hij binnen de 14
dagen ten behoeve van de armen 200 veertelen koren
naar het stadsmagazijn brengen.
We
vermoeden dat hij de Leestse Jaak Somers is die op 23 oktober 1797 te Walem
huwde met Marie Katrien Voet.
Peter Lauwens was geboren op 11 mei 1750 te Leest als oudste zoon
van Hendrik Lauwens en Lucie Van
Aken. Hij verloor zijn moeder in december 1761, toen hij
11 jaar oud was. Zijn vader hertrouwde nadien met Jeanne De Sme(d)t.
Peter Lauwens
huwde op 6 november 1781 te Leest voor de kerk met Marie Diddens. Peter was
toen 31. Marie Diddens, geboren op 8 april 1754 te Leest als dochter van Jan
Diddens Jan en Anna Ditens, was vier jaar jonger.
De getuigen bij het huwelijk waren vader Hendrik Lauwens en Joos Van Vaerenbergh.
Afbeelding: extract van de getuigenis zoals ze werd neergeschreven in 1791
|
|
|
|
Afbeeldingen: schets van de
dorpskom van Leest naar het landboek van landmeter Jan Van Acoleyn. Nr. 16 is de pastorij, die toen van een
slotgracht was voorzien. Nr. 17 is de herberg “De Rooselaer”,
behorend aan de kinderen van Adam Puttemans. De nrs. 19 en 20 waren
respectievelijk de “huyssteden” van Matthijs
Peeters en van koster Jaak Elias. De woning op nr. 21 behoorde aan Laureys
Leeman. Afbeelding 2: de oudst bekende foto van de herberg “De Rooselaer” op het dorpsplein van Leest dateert van
1890. De herberg behoorde op dat moment tot Noldus
Teughels. In 1907 werd deze verbouwd.
|
|
Afbeelding
onder: dezelfde
herberg “De Roozelaar” in 1910, nà de verbouwingen van 1907. De
oorspronkelijke herberg werd uitgebruid met een feest-en teerzaal door schrijnwerker Noldus Teughels. In het
Pensenstraatje rechts woonden de families Absillis, Jacobs, Schelkens en
Hellemans.
|
|
|