|
(c)
Laurentii.be Genealogie Laurentii Numquam solus incedes Inhoud Voetnoten 1 Dit onweer woedde ook boven het naburige Putte en werd beschreven door
Remi Valerius, dorpspastoor
van Muizen van 1636-1687, bijna honderd jaar na de feiten, in zijn Chronycke van Mechelen (Bladzijde 176) : “…Stont daer ontrent
Mechelen op, een schromelyck Omweder
soo dat ider Coster liep naer de Kerck om te luyden onder andere den Coster van Put willende in de Kercke gaen om de Clocke te trecken en coste niet: want hy wiert tegen gehouden tot twee keeren
toe, doen zeyde hy daer moet meer als eenen mede spelen. Den Duyvel, zoo men gelooft, zat op eenen
Boom en antwoorde ick ben alleen en dander zyn naer
Mechelen, gelyck het gebleken is door het springen
van de Sant-Poorte ende allen die ongelucken die daar geschiet zyn…”. Andere bronnen: DELAFAILLE, F. Ontploffing van de Zandpoort te
Mechelen ten jare 1546, Mechelen, 1864. -
FONCKE, R., “Vlugschriften van den tijd over het springen van de Mechelse
Zandpoort”, in: Handelingen van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde,
Letteren en Kunst van Mechelen 37 (1932), blz. 5-28. - INSTALLE, H.,
“Verwoesting en wederopbouw te Mechelen in de zestiende eeuw”, in: Verwoesting
en wederopbouw van steden van de middeleeuwen tot heden, 18e
Internationaal Colloquium, Brussel: Gemeentekrediet van Belgie,
1999, blz. 155-184. - KOCKEN, M., “De Zandpoort”, in: H. Installé
et al., Historische Stedenatlas van België: Mechelen II, Mechelen,
1997 (Handelingen van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en
Kunst van Mechelen 100 [1996] II), blz. 198-199.
|
|
Verhalen - 1546 - Ontploffing aan de Zandpoort
(Mechelen) In de nacht
van 6 op 7 augustus 1546 tussen 20u en 23u vond een zware ontploffing plaats
in een kruitmagazijn aan de Zandpoort te Mechelen. De ontploffing, van naar
verluid 800 vaten buskruit, werd veroorzaakt door een blikseminslag tijdens
een zwaar onweer1. Er vielen
200 tot 300 doden en 600 gewonden, waaronder 150 zwaargewond, en zowat een
derde van de stad werd verwoest. Dit gebeurde in de omgeving van de
Zandpoort(vest)-Nekkerspoel-Sint-Pietersparochie waar verschillende verwante
families woonden. Heel wat registers van vóór die tijd, op de stadrekeningen
na, gingen in de vlammen op. Na een
eerdere brand en ontploffing in 1496, was de Zandpoort een
munitieopslagplaats geworden. Bij deze ontploffing werd de Zandpoort volledig
verwoest en andere gebouwen die in de klappen deelden waren het Hof van
Hoogstraten, het Hof van Bergen, 800 woningen voor het grootste deel in de
parochie Sint-Pieter-en-Paul en in de hele wijk Nekkerspoel, met bijhorende
kerk, de Borght en de Sint-Niklaaskerk, het Hof van Margaretha van
Oostenrijk, het Keizershof, het klooster van de Augustijnen, de
Sint-Janskerk. Tot ver in de
stad was er schade door het weggeslingerd puin van de Zandpoort. Tot het
midden van de 20e eeuw zou de ramp worden herdacht in de parochie
Sint-Pieter-en-Paul met de "processie van destructie" die door de
straten trok. Het nieuws van de ramp vond weerklank in heel Europa. Vijf jaar
later, in 1551, voorzag een ordonnantie van keizer Karel in de oprichting van
een centraal militair arsenaal in de Adegemstraat te Mechelen. Mechelen werd
toen de vaste zetel van het artilleriekorps van de Zuidelijke Nederlanden, en
in de 18e eeuw zou er ook een militaire academie voor de opleiding van
artillerieofficieren worden opgericht. Sinds 1530
was Mechelen niet langer het politieke centrum van deze gewesten. Maria van
Hongarije, die Margaretha van Oostenrijk als landvoogdes was opgevolgd, had
haar hof immers naar Brussel verhuisd.
|
|
|
|||
|
|
|
||||||
|
|
|
||||||
|
|
|
