Laurentii - numquam solus incedes

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Verhalen

Voetnoten

¹ "Van Meiseniersbloed", Jan Lindemans, VVF Gouw Vlaams-Brabant, 1998

²straver = getuige die de voorspraak deed, zelf ook een meisenier – Andere bronnen: Schepengriffie van Brussel – Meise, Schepengriffie van Brussel – Grimbergen, oud gemeentearchief Buggenhout, rijksarchief Beveren (RA Beveren, Schepengriffie Grimbergen en Humbeek in RA Beveren en archief Lunden.), Familiearchieven de Lalaing, de Merode, Stamboomonderzoek J.M. van der Elst.

³Vermoedelijk was de tweede straver Gheert Lauwers, vermeld als meier van Kapelle-op-den-Bos in 1520, geboren in 1440. Gezien de erfelijkheid van de titel, is het zeer aannemelijk dat Geert Lauwers zijn vader of nonkel was, en dat Gielis Lauwers zelf optrad als straver bij de zoons van zijn broer Jan Lauwers.

⁴Deze melding duidt op een verwantschap tussen de Lauwers families van Sint-Amands en de families van Humbeek. In beide families kwam het beroep van smid veelvuldig voor.

⁵Ons bekend zijn de gezinnen Jan Lauwers - Petronella Mertens van Humbeek, gehuwd omstreeks 1630, en Jean Lauwers gehuwd met Cornelia Mertens omstreeks 1657 te Humbeek, met zoon Jan geboren in 1669.

⁶Al moet worden vermeld dat er recente initiatieven zijn om het register nieuw leven in te blazen en de historische informatie te herpubliceren, zoals “De meiseniers van Grimbergen” (www.de-meiseniers.be), een initiatief van Paul Behets, J. Michel Van der elst, Jan De Coninck en Jan Caluwaerts.

Bewerking kaart Judocus Hondius, 1613 onder Creative Commons licentie CC-BY-SA-2.5 van Domie, 2013 (Bron:Wikimedia) – Bewerking “Brabantia Ducatis” uit private collectie (afbeeldingen onder Public Domain).

Verhalen – 1482 - "Van Meiseniersbloed" (Grimbergen)

Humbeekse en Grimbergse voorouders Lauwers (en later Lauwens) werden genoteerd als meisenier. "Meisenier" was een rechtsterm waarmee in het Hertogdom Brabant een bevoorrechte stand van landlieden aangeduid werd, best te vergelijken met de poorters van een stad¹. Hun privileges omvatten o.m. de vrijstelling van de "Dode Hand" en het recht van alleen gevonnist te mogen worden voor de eigen schepenbank, waar het aangeklaagde misdrijf ook mocht gebeurd zijn. Aan deze erfelijke voorrechten werd tot in de 16de eeuw groot belang gehecht.

Blijkens een Traktaat van 30 juni 1297 over het meiseniers statuut tussen de heren van Grimbergen en de hertog van Brabant, ging het om afstammelingen van “in oude tijden vrijgemaakte lijfeigenen” of horigen die “vrije mannen (of vrouwen)” waren geworden. Men moest getuigen hebben die de afstamming konden bevestigen. De nieuwe meisenier legde vervolgens een eed af, en in het Land Van Grimbergen verbonden zij zich er zich toe om hulp en bijstand te verlenen aan de hertog van Brabant indien er bijvoorbeeld oorlog zou uitbreken. Het was in oorsprong dus een belangrijk, en lang niet vrijblijvend, statuut.

Naarmate iedereen "meer gelijk" werd, verwaterde het meiseniersstatuut⁶. Toch, en hier kan men van opkijken, kwam men generatie na generatie, tot op het einde van het Ancien Régime, naar de schepenbank van Grimbergen om zich te registreren. Soms van erg ver weg. Het "Meisenier" zijn, had in die tijd een zeker prestige. Het woord zou afgeleid zijn van "mansionarius", de houder en bewoner van een "mansio", een belangrijk domein met hofstede; dit in tegenstelling tot de "kossaat" (cassatus) die in een "casa" (hut) woonde. De term houdt geen verband met de gemeente Meise. Het erfelijk statuut van meiseniersschap deed vroeger enkelen ten onrechte veronderstellen dat de meiseniers edellieden waren.

Afbeelding: het hertogdom Brabant in een eigentijdse weergave, gebaseerd op de kaart van 1613. Families Lauwens en Lauwers hebben er een voorgeschiedenis van ruim 700 jaar.

Vermeldingen van meiseniers

1482 Meise	Lauwers Gielis	Gielis Lauwers was één van de oudst vermelde meiseniers op 13 maart 1482. Hij woonde in Meise en werd door de stravers² Adam Van Der Wesenhage en Gheert (...)³voorgedragen. Adam Van Der Wesenhage woonde ook in Meise en hij was eerder genoteerd als meisenier op 3 april 1480.
1515	Lauwers Jan	Jan Lauwers, zoon van Jan Lauwers (op dat moment overleden) werd op 12 september 1515 genoteerd als meisenier. Stravers waren Willem van Hever en de hoger vermelde Gielis Lauwers.
1608	Lauwers Hendrik	Hendrik Lauwers, zoon van Jan Lauwers (op dat moment overleden) en Anneken Leemans, werd op 9 april 1608 genoteerd als meisenier. Stravers waren Ingel Geerens en Augustijn Geerens, diens zoon.
1616	Lauwers Willem	Willem Lauwers, zoon van Jan Lauwers en Margriete De Boelpaepe werd genoteerd als meisenier op 2 januari 1616. Stravers waren Cornelis Bruijlandt en Willem Van Zeghbroeck. Willem Van Seghbroeck werd zelf genoteerd als meisenier op 11 september 1615.
1623	Lauwers Rombout	Rombout Lauwers, zoon van Willem Lauwers en Marie sGreeven, een kleinzoon van Jan Lauwers en Margriete De Boelpaepe, werd genoteerd als meisenier op 21 juni 1623. Stravers waren de vader, de hoger vermelde meisenier Willem Lauwers, en Willem Van Seghbroeck, dezelfde persoon als hoger vermeld wiens naam met een “Z” of een “S” werd gespeld.
1631 Vilvoorde	Lauwers Martine	Martyne Lauwers, gehuwd met Carel Leemans, dochter van Willem Lauwers en Marie Teestaerts, werd genoteerd als meisenier op 16 juni 1631. Zij overleed op 17 augustus 1676 te Vilvoorde en werd begraven bij haar echtgenoot te Grimbergen, met de melding “obiit Vilvordi apud filiam suam Martina” [Hier begraven in de kerk bij haar man].
1634 Humbeek	Lauwers Adriaan	Adriaan Lauwers, zoon van Hendrik Lauwers en Cathelijne Hanssens van Humbeek, werd genoteerd als meisenier op 12 december 1634. Stravers waren Augustijn Geerens en Jacques Vleeracker. Ook Hendrik Lauwers was meisenier (zie hoger) en de families waren gekende smeden in Humbeek.
1657 Humbeek	Lauwers Gijsbrecht	Gijsbrecht Lauwers, zoon van (inmiddels overleden) Jacques Lauwers en Cathelijne Tijckaerts uit Humbeek, wordt genoteerd als meisenier op 20 maart 1657. Stravers waren Adriaan Lauwers (hoger vermeld, oom) en Jacques Vleeracker.
1661	Lauwers Adriaan, Lauwers Gielis, Lauwers Johanna	Adriaan Lauwers, Gielis Lauwers en Johanna Lauwers, kinderen van Laureys Lauwers en Maria Zeghers, werden genoteerd als meisenier op 2 december 1661. Stravers waren Niclaes Van Acoleyen en Peeter Zegers⁴.
1668 Zemst	Lauwers Maria, Lauwers Frans	Maria Lauwers en François Lauwers, kinderen van Rombout Lauwers en Cathelijne Verlinden van Zemst, werden genoteerd als meisenier op 9 juni 1668. Stravers waren Jan Verlinden, oom, en Peter De Vadder, een neef.
1680	Lauwers Thérèse, Lauwers Jan	Theresia-Maria Lauwers en Jan Lauwers, kinderen van Gijsbrecht Lauwers en Anna Leemans van Grimbergen, werden genoteerd als meiseniers op 2 april 1680. Lauwers Theresia-Maria werd bij haar doop genoteerd als Lucretia Maria.
1695 Puurs / Sint-Amands	Lauwers Jaak, Lauwers Elisabeth	Jaeckes Lauwers, zoon van Adriaen Lauwers, en Elisabeth Lauwers, dochter van Gillis Lauwers, werden genoteerd als meiseniers op 10 mei 1695. Stravers waren Philips Lauwers en Hendrik Lauwers. Zij kwamen uit de streek van Puurs en Sint-Amands.
1696 Malderen	Lauwers Marie	Maria Lauwers, dochter van Gillis Lauwers en Anna De Roeck van Malderen, werd genoteerd als meisenier op 24 februari 1696. Stravers waren Gillis Lauwers en Nicolaes Verdickt.
1706 Humbeek	Lauwers Aert, Lauwers Joos	Aart Lauwers en Joos Lauwers, zonen van Jan Lauwers en Petronella Mertens van Humbeek, werden genoteerd als meisenier op 23 februari 1706. Stravers waren Gijsbrecht Lauwers en Jan Lauwers uit Humbeek.
1709 Grimbergen	Lauwers Laureys	Lauwereys Lauwers, zoon van Jan Lauwers en Anna Timmermans, werd genoteerd als meisenier op 5 december 1709. Zij waren afkomstig uit Grimbergen. Stravers waren Jan de Hertoghe en Joris Heijnsmans. Joris Heijnsmans werd al genoteers als meisenier in 1689. Hij was een zoon van Nicolaes Heynsmans en Marie Verhasselt van Brussel en was vermoedelijk verwant aan Peter Heynsmans, die op 11 oktober 1626 te Grimbergen huwde met Barbara Lauwers.
1717 Puurs	Lauwers Peter	Peter Lauwers, zoon van Hendrik Lauwers en Catharina Meert, werd genoteerd als meisenier op 20 april 1717. Stravers waren de vader Hendrik Lauwers en Philips Lauwers, een oom uit Puurs.
1717 Grimbergen / Wolvertem	Lauwers Jan	Jan Lauwers, zoon van François Lauwers en Maria Vervrangen van Grimbergen-Wolvertem, werd genoteerd als meisenier op 9 november 1717. Stravers waren Peter De Vadder en diens zoon Peter De Vadder, een kozijn.
1719 Grimbergen / Asse	Lauwers Karel	Karel Lauwers, zoon van François Lauwers en Maria Vervrangen van Grimbergen-Asse, werd genoteerd als meisenier op 28 november 1719. Stravers waren de hoger vermelde broer Jan Lauwers en Peter De Vadder, een kozijn.
1729 Willebroek	Lauwers Petronella	Peeternelle Lauwers, dochter van Jacques Lauwers en Marie Pauwels, werd genoteerd als meisenier op 22 februari 1729. Zij was afkomstig uit Willebroek. Stravers waren Petronella Pauwels en Cathelijne Willockx, nichten van de moeder.
1732 Humbeek / Kapelle-op-den-Bos	Lauwers Jan	Jan Lauwers, zoon van Jan Lauwers en Petronella Mertens van Humbeek - Kapelle-op-den-Bos, werd genoteerd als meisenier op 27 juni 1732⁵. Stravers waren Antoon Wouters en Joos Wouters, kozijns.
1735	Lauwers Anna	Anna Lauwers, dochter van Adriaan Lauwers en Johanna De Smet, werd genoteerd als meisenier op 23 juli 1735. Stravers waren Josine Verelst en Catharina De Smet, nichten van de moeder.
1780 Grimbergen	Lauwers Peter	Peter Lauwers, zoon van Laureys Lauwers en Johanna De Bruecker van Grimbergen, werd genoteerd als meisenier op 7 november 1780. Zij waren afkomstig van Grimbergen. Stravers waren François Suijs en Willem Suijs (Suys).