Laurentii - numquam solus incedes

Genealogie Laurentii

Numquam solus incedes

Inhoud

Verhalen

Voetnoten

¹ Zelfmoord in het graafschap Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode (1385 - 1500). Een sociologische aanpak. Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte voor het behalen van de graad Licentiaat in de Geschiedenis, Universiteit van Gent, 2007, Lowagie Hannes.

(c) Afbeeldingen numismatiek uit private collectie. Kaartschets bewerking onder licentie Creative Commons CC BY-SA 3.0 / Public domain - Bron: Wikipedia.

Verhalen - 1361 - Michiel Lauwers, tegeldekker, werd aangemaand een schuld te betalen (Brugge)

In een "regest" van 15 december 1361 te Brugge, deden de schepen Michiel Poelvoet en Clais Bave oorkonden dat gebleken was dat Michiel Lauwers, bijgenaamd "de tegeldekker", met zijn vrouw Katelijne binnen de 20 dagen een schuld moesten voldoen aan Adam Metteneye.

Bij akte van de Brugse schepenen Willem van Boechout en Jan Roels van 1 mei 1361 werd een huis aan de oostzijde van de Sinte Clarenstraat bezwaard met een schuld van 6 pond 17 schillingen ten voordele van de genoemde Adam Metteneye.

Afbeelding: Groot met de Leeuw zonder jaartal - Geslagen te Gent onder Lodewijk van Nevers, kleinzoon van Robrecht III tussen 1322-1346.

Afbeelding: een andere munt uit deze tijd, zonder jaartal onder Lodewijk van Male. Dit munttype is geslagen in de munthuizen van Brugge, Gent en Mechelen, zonder onderscheidende kenmerken tussen 1346-1364.

Tegeldekkers, die leien of dakpannen legden, behoorden tot de ambachten en neringen die al rond 1302 actief waren in Brugge. In de 14e eeuw maakten leien en dakpannen hun opgang in de Vlaamse steden.

Deze dakbedekking was heel wat veiliger dan de traditionele strodaken die tot dan vaker voorkwamen.

De ambachtsorganisatie controleerde volkomen de productie en voorzag bij ziekte, ongeval en zelfs ouderdom in de behoeften van haar leden via een systeem van onderlinge bijstand. De ambacht speelde ook politiek en militair een rol van betekenis. Stedelijke milities in het graafschap Vlaanderen waren georganiseerd volgens de ambacht. Weerbare mannen van hetzelfde amabacht dienden in eenzelfde groep onder een eigen hoofdman. Het ambacht had net zoals de gilde een strikte hiërarchie. De meesters waren meestal kleine zelfstandigen, met een eigen atelier of winkel. Zij hadden enkele gezellen en leerjongens in loondienst. De grootste ambachten als de wevers en volders kenden ook nog dag- of weekloners, mensen die slechts voor beperkte duur aangeworven werden.

Een ambacht was aanvankelijk geen "gilde". Rond 1302 waren enkel de patriciërs en koopmannen verenigd in gilden, terwijl de ambachten onder voogdij van het stadsbestuur stonden (leden van het patriciaat en meestal lid van een gilde). De dekens van de ambachten, benoemd door de stedelijke overheid, zagen toe op de naleving van de voorschriften. Pas na 1302 kwamen de ambachten van onder de vleugels van de koopmansgilden en uiteindelijk noemden ook zij zich gilden.

1411 - Het tragisch einde van Katelijne Lauwers (Gistel)

Vanaf het begin van de 15^e eeuw komt de schrijfwijze Lauwers en Lauwaert veelvuldig voor in het Graafschap Vlaanderen. Een enkele keer wordt ook de schrijfvariant Lauwens voor.

In de parochie van Gistel nabij Oostende, had Katelijne Lauwers, de vrouw van Meseele, zichzelf in 1411 verhangen uit wanhoop ("par desperacion se pendi et estrauna a une corde"¹). Het feit werd vermeld op 21 september 1411 in de rekening, naar aanleiding van de verkoop van haar huis.

Zoals gebruikelijk was in de middeleeuwen, werd haar huis opgeëist en verkocht ten voordele van de graaf van Vlaanderen, de hertog van Boergondië. Ene Jaak Christiaens had het huis gekocht. Haar lijk werd volgens de lokale gebruiken opgehangen, want zelfmoord werd beschouwd als een ernstig misdrijf tegenover God. De uitvoerder van deze straf was Johan Melis, "pour avoir faire justice et pendu a une estake fourcu Cateline Lauwers", zoals vermeld op 11 november 1411 in de rekening.

Ging het mogelijk om Katelijne, de vrouw van Michiel Lauwers ("Meseele" is een Oudnederlandse variant van Michiel), de Brugse tegeldekker vermeld in 1361?

Kaart: Gistel was in de middeleeuwen via een kreek verbonden met de Noordzee (Walraversijde). Gistel (Gestella, Gistella, Gheistelle, Ghestelle) was een graaflijke heerlijkheid, die door de bevaarbaarheid van de kreek uitgroeide tot een haven-en handelsnederzetting. In de 12e eeuw was er al een versterkte vesting, en in de 13e eeuw verwierf Gistel de stadsrechten.